1 |
't zal op ginne kaa stien vallen |
je zal er niet gemakkelijk vanaf komen |
6 |
2 |
't zal zen kont(je) voren |
dat zel even wennen worden (aan de nieuwe (verslechterde) situatie) |
9 |
3 |
('t er es zeiker?) een ekster oit a hol gevloegen? |
gezegd bij verwondering omdat een gierig iemand plots een rondje geeft |
6 |
4 |
('t er?) zitj nen oil op 't dek |
de muren hebben oren |
5 |
5 |
('t goot?) katten spaven |
onstuimig weer worden |
6 |
6 |
('t zellen?) ander bannen van de koip springen! |
dat zullen we eens zien! wacht maar! |
5 |
7 |
('t) es in (zennen?) boik gesleigen |
er door geschokt zijn, sterk geschrokken zijn |
6 |
8 |
('t) on (zenne) resaur hemmen |
de klos zijn, het zitten hebben |
7 |
9 |
('t?) (zal?) (zennen) doeivel voren |
dat zal even wennen worden |
8 |
10 |
('t?) (zal?) zè gat voren |
het zal hem varen, dat zal even wennen worden |
8 |
11 |
('t?) bobantjen es af |
hij/zij is dood ('zijn bobijn(tje) is afgelopen); doodop, einde der krachten |
6 |
12 |
('t?) es 't schoeinstje van a gezicht ni |
je moet er niet fier op zijn |
6 |
13 |
('t?) es 't schoeinstje van a liereke bakkes ni |
je moet er niet fier op zijn |
6 |
14 |
('t?) es (nogal?) een eirt |
t is 't vernoemen niet waard |
6 |
15 |
('t?) es baat* |
het loopt verkeerd (*Bargoens voor kak) |
6 |
16 |
('t?) es bagaar |
er wordt hier gevochten, er is onenigheid |
6 |
17 |
('t?) es bros of onderweigen* |
het lukt niet, het wordt niets (*=?) |
6 |
18 |
('t?) es den doeivel en zen mojer |
het wil maar niet lukken |
6 |
19 |
('t?) es gien(en) die op 't veldj zol kalveren |
hij weet van wanten |
6 |
20 |
('t?) es ienen van 40/50 boeven de pas |
hij is klein (1.40m of 1.50m, want de 'pas' is 1m hoog: metselaarstaal) |
6 |
21 |
('t?) es ienen van twie ver ien |
hij ziet scheel |
6 |
22 |
('t?) es ienen ver leer op te kloppen |
iemand met een dikke buik |
6 |
23 |
('t?) es in de sjakosj |
t is voor mekaar |
6 |
24 |
('t?) es ne rol onder de mensjen |
een plaag van bijvoorbeeld griep, buikloop, … |
6 |
25 |
('t?) es nen hoos as'ten in de klauveren zitj |
hij kan soms dwars, averechts zijn |
6 |
26 |
('t?) es nen numero |
t is me er eentje |
6 |
27 |
('t?) es on (zen?) tong ni geleigen |
hij kan het goed uitleggen |
6 |
28 |
('t?) es t schoeinstje van a histoere ni |
je moet er niet fier op zijn |
6 |
29 |
('t?) es van 't halvedroi donker |
van slechte kwaliteit, zus en zo, onbetrouwbaar |
6 |
30 |
('t?) es van (den) allei |
t is louche, minderwaardig |
6 |
31 |
('t?) es van keeskeschiet* |
van slechte kwaliteit, op de kermis geschoten (*=vlammetje van brandende kaars uitschieten) |
6 |
32 |
('t?) es van men? Oeir |
het is maar zus en zo |
6 |
33 |
('t?) es van mersie madam |
gratis |
6 |
34 |
('t?) es van ne goeien/een goei gezeid |
dat moet gij juist zeggen; ge hebt zelf boter op het hoofd |
6 |
35 |
('t?) es van oever d'halfdeir* |
van slechte kwaliteit (*=onderste helft van tweedelige staldeur) |
6 |
36 |
('t?) es van petje ploei |
duur |
6 |
37 |
('t?) es vollen bak |
er is veel volk |
6 |
38 |
('t?) geift veirf |
het komt uit, het blijkt juist |
6 |
39 |
('t?) honk in (men?) lein |
ik had er een voorgevoel van |
5 |
40 |
('t?) in (mè?) loif hemmen |
er een voorgevoel van hebben |
7 |
41 |
('t?) koeireken es af |
hij/zij is dood |
6 |
42 |
('t?) me appelschellekens* betolen |
er geen geld voor over hebben (*=gedroogde vellen appelpuree) |
6 |
43 |
('t?) on (zenne) rekker hemmen |
de klos zijn, het zitten hebben |
7 |
44 |
('t?) was (mor?) een losse scheit |
vals alarm, storm in glas water… |
6 |
45 |
('t?) zitj schief |
er zijn problemen, onenigheid (de zaak zit scheef) |
5 |
46 |
(a) (nogal?) smoiten |
nogal trots zijn, opgezet zijn |
6 |
47 |
(a) bedde (er?)ba opmauken |
je mag hem niet alleen laten |
8 |
48 |
(a) bien stoif haaven |
niet toegeven (het been stijfhouden) |
8 |
49 |
(a) broek veigen oon iet |
zijn broek aan X vegen |
10 |
50 |
(a) d'er? In smoiten |
plots aan een gevecht, danspartij, enzovoort meedoen |
7 |
51 |
(a) een string saroep ophangen |
doen alsof |
7 |
52 |
(a) hert (vernoeilings?) afloeipen |
zich nodeloos inspannen, haasten |
8 |
53 |
(a) hielen lichten |
weggaan |
8 |
54 |
(a) hoiswerk mauken |
geslachtelijk verkeren |
8 |
55 |
(a) in't hois van Oeisterèk voelen |
zich goed voelen bij een overvloed van eten en drinken |
6 |
56 |
(a) kas* afdroin |
zich uitsloven, zwoegen (*=lichaam) |
8 |
57 |
(a) kas* opfretten |
zichzelf opwinden, zenuwachtig maken (*=lichaam) |
8 |
58 |
(a) kazak droin |
van (politieke) richting veranderen |
8 |
59 |
(a) kloeiten afdroin/afwringen |
zich afbeulen, zwoegen |
8 |
60 |
(a) licht (ieveranst) opsteiken |
inlichtingen nemen |
8 |
61 |
(a) moil ni miester zen |
niet kunnen zwijgen, niets geheim kunnen houden, zich niet inhouden |
7 |
62 |
(a) oever 't ois loten lien |
zich laten overladen, verleiden |
6 |
63 |
(a) on de nimberoes* van d'hoizen vasthaaven |
straalbezopen huiswaarts keren (*=nummers) |
7 |
64 |
(a) on't berd zetten |
kom erbij zitten |
7 |
65 |
(a) op (a) plosj haaven |
zich (nederig) gedragen |
6 |
66 |
(a) pansj afdroin |
zwaar werken |
8 |
67 |
(a) pensj afdroin |
zwoegen |
8 |
68 |
(a) perrewetten* droin |
zijn gangen gaan (*=?) |
8 |
69 |
(a) poentj/krejong (ne kir?) sleipen |
gemeenschap met een vrouw hebben |
8 |
70 |
(a) slep/vlagge hangt oit |
je hemdslip steekt niet in je broek |
5 |
71 |
(a) tong verboiklappen |
zijn mond voorbijpraten |
8 |
72 |
(a) van krommen hoos loten |
doen alsof zijn neus bloedt |
7 |
73 |
(a) vioel afspeilen |
veel praten, omstandig uitleggen, het hoge woord voeren |
8 |
74 |
(a?) bloeit gat (d'er?)van loten zing |
het is te gortig |
8 |
75 |
(a?) d'oeigen oit (anne?) kop kosten |
heel veel kosten |
6 |
76 |
(a?) devoeiren doeng |
seks hebben (vanuit het standpunt van de man gezien) |
8 |
77 |
(a?) een beddeken ervan zooin |
gezegd van onder andere geld of iets waar men om zeurt |
6 |
78 |
(a?) een bloesj en een bloin loeipen |
een ontgoocheling oplopen |
6 |
79 |
(a?) een eirt riskeiren |
iets wagen, risico nemen |
6 |
80 |
(a?) een kaboeterken* op flessen trekken |
lelijk liggen hebben (*kleine kurken stop) |
6 |
81 |
(a?) eirten meikroigen |
op zijn donder krijgen |
8 |
82 |
(a?) es van Kortrek |
hij heeft een te korte broek aan; hij heeft een klein pietje |
6 |
83 |
(a?) gi kindje ervan koeipen |
ontploffen |
6 |
84 |
(a?) kloeiten schieren |
luieren, het werk aan een ander laten |
8 |
85 |
(a?) kloeiten toenoipen |
doodgaan |
8 |
86 |
(a?) kont goed neirzetten |
goed getrouwd zijn |
8 |
87 |
(a?) moil afspeilen |
onophoudelijk luid praten |
8 |
88 |
(a?) moil radj vizjilant*/per vizjilante* |
gezegd tegen iemand die smaakvol (maar ongepast) snoep kauwt (*=vigilant: huurrijtuig, dat dus heen en weer gaat) |
5 |
89 |
(a?) nen beer me gaa poetjes jaugen |
gezegd als dankwoord tegen kinderen |
6 |
90 |
(a?) nen boeltj lachen |
erg lachen (zich een kriek/bult lachen) |
6 |
91 |
(a?) nen boeltj verschieten |
erg schrikken |
6 |
92 |
(a?) oigen bezze afbloiten (dovan?) |
ongelukken begaan |
8 |
93 |
(a?) onnoeizel schoiten |
hevige diarree hebben |
5 |
94 |
(a?) patatten afgieten |
wateren |
8 |
95 |
(a?) rokken ba(n)ienscheiren |
zich reppen, uit de voeten maken |
8 |
96 |
(a?) weirk kwoit zen |
dood zijn |
9 |
97 |
(a?) welgevallen/behaugenis in iet vinnen |
genoegen aan iets vinden |
10 |
98 |
(Al?) op ander vertrekskes gescheiten hemmen |
al erger meegemaakt hebben, voor hetere vuren gestaan hebben |
6 |
99 |
(Anne) klabetter* haven |
zijn tater houden (*=?) |
8 |
100 |
(Anne) kop kwoit zen |
in verwarring zijn, niet meer weten waar zijn hoofd staat |
9 |
101 |
(Anne) kop tissen (a) twie oeren zetten |
? |
8 |
102 |
(Anne) wettel (insj?) planten |
seks hebben (vanuit het standpunt van de man gezien) |
8 |
103 |
(Anne) wier* afdroin |
zwaar werken (*=?) |
8 |
104 |
(Anne?) kak inhaaven |
zich bedwingen, zich op de vlakte houden |
8 |
105 |
(Anne?) kak intrekken |
zijn kas keren, afhaken, terugdeinzen |
8 |
106 |
(Anne?) keller valt in |
je maag 'keert' |
5 |
107 |
(Anne?) pedal afterren |
ongewenst, onbedoeld bezwangeren |
8 |
108 |
(Anne?) pis te lank ophaaven |
er bleek uitzien |
8 |
109 |
(Anne?) vinger in (a?) (oigen) oeig steiken |
zijn eigen ruiten ingooien |
8 |
110 |
(Anne?) waar polieren |
seks hebben (vanuit het standpunt van de man gezien) |
8 |
111 |
(Annen) numero kennen |
ik ken je karakter, handelswijze |
8 |
112 |
(Annen) test/zit ni vinnen |
het ergens niet gewoon kunnen worden |
8 |
113 |
(Annen?) bebbel* droin |
babbelen, tateren (*=mond) |
8 |
114 |
(Annen?) bebbel* haaven |
zwijgen (je mond houden) (*=mond) |
8 |
115 |
(Annen?) bebbel* roeren |
babbelen, tateren (*=mond) |
8 |
116 |
(Annen?) neis in (a?) hannen kroigen |
een onverwacht wederwoord krijgen |
8 |
117 |
(as?) a gat azoei leit |
als ge het daarop hebt |
5 |
118 |
(Atoid) achter dè iewigste pesje* oon loeipen |
met zijn lul denken (*mannelijk geslachtsdeel) |
5 |
119 |
(Bekast?) (zen?) rondel kwoit zen |
hevige diarree hebben |
9 |
120 |
(Da?)'s (anne?) vlasdank |
stank voor dank (vlas=vals) |
6 |
121 |
(da?)'s anderen teij as kaffe |
dat is veel beter, hoger, sterker, enzovoort |
6 |
122 |
(Dat?) 'n etj gien broeid |
dat vergt geen onderhoud/controle (gezegd bij aanleggen van een grote reserve die niet kan bederven/stukgaan); er is geen haast bij |
6 |
123 |
(Dat?) es 't Jaaksken van Brissel |
die zich niet blootgeeft, de eer probeert hoog te houden, trots blijft |
6 |
124 |
(Der?) gienen trek nevvest zen |
er niet ver naast zijn |
7 |
125 |
(Dor?) (nog?) iet doeid gedoon hemmen |
weer iets (kernachtigs, plezants) gezegd |
7 |
126 |
(Dor?) me (a?) meilekes stoon |
beteuterd staan, geen antwoord weten te geven, met de mond vol tanden staan |
5 |
127 |
(Elk?) kaan zenne zot (of: zenne zot kennen) |
elke vrouw kent (de gebreken van) haar man |
8 |
128 |
(Gat oever bolle) oeverhoeip stoon |
overhoop liggen |
5 |
129 |
(Ge moetj?) nen herten Marteng zen |
een doorbijter |
8 |
130 |
(Ge) zè me (oeik?) nen appel/nimberoe |
je bent me er eentje |
7 |
131 |
(Gien?) aprensje mauken (ver oon te goon) |
(geen) aanstalten maken (om te vertrekken) |
6 |
132 |
(Gien?) pitten mè moin sengen zjieken |
niet verkwisten |
6 |
133 |
(Gien?) stroei verleggen |
niets doen |
6 |
134 |
(Goed?) beleid zen |
belegd met juwelen |
6 |
135 |
(Goed?) broin zien |
ladderzat zijn |
5 |
136 |
(Heer) schoiten draugen |
haar overdreven in de watten leggen |
6 |
137 |
(Heer?) herteken slopt nog |
slaapdronken, nog niet volledig wakker (gezegd van kinderen) |
5 |
138 |
(Heer?) konantjes kommen zing |
haar tepels priemen door haar kleren heen |
5 |
139 |
(Heer?) konoinen hangen (dicht) tegen den drood |
haar tepels priemen door haar kleren heen; ze heeft dikke borsten |
5 |
140 |
(Heren?) heif* goot |
zij is duideijk nog zwanger (*heef=zuurdesem) |
5 |
141 |
(Het?) o (a) vioel hemmen |
het zitten hebben, gefopt of bedrogen zijn |
7 |
142 |
(Het?) on (anne) zjubelei hemmen |
het zitten hebben |
7 |
143 |
(Het?) on (zen?) fles hemmen |
dronken zijn, het zitten hebben, pech hebben, de dupe zijn |
7 |
144 |
(Het?) on (zen?) zjip* hemmen |
het zitten hebben (*=jas) |
7 |
145 |
(Het?) onder (anne?) kop leggen |
de verantwoordelijkheid voor dit onheil dragen |
6 |
146 |
(Het?) op (annen?) boik schroiven |
ernaast pakken |
6 |
147 |
(Het?) op (annen?) naugelboik* schroiven |
op je buik schrijven, dat kan je vergeten (*=navel) |
6 |
148 |
(Het?) radj oever de tong |
er wordt over geroddeld |
5 |
149 |
(Het?) van den aan gezoegen hemmen |
van zijn vader overgeërfd, hij is een aardje naar zijn vaartje |
7 |
150 |
(Het?) van onder zen gat verkoeipen |
terwijl hij er nog in woont |
6 |
151 |
(Iemand zen) moil oepenhaaven |
iemand dronken voeren |
10 |
152 |
(Iemand) (zennen) neis in (zen) hannen geiven |
gevat antwoorden |
10 |
153 |
(Iemand) ba (zen) ploimen hemmen |
iemand bij de kraag vatten (meisjes: be heer pleumkes) |
8 |
154 |
(Iemand) ba (zenne) schabbernak pakken |
bij de kraag, het nekvel vatten - met de bedoeling hem te slaan |
8 |
155 |
(Iemand) ba den bok zetten |
iemand bedriegen |
7 |
156 |
(Iemand) blooskes woismauken |
iemand iets wijsmaken |
8 |
157 |
(Iemand) de pennink jonnen |
(schertsend) iemand met iets opzadelen (bijvoorbeeld hondenstront op de stoep) |
8 |
158 |
(Iemand) de pit in daaven |
iemand ontmoedigen |
7 |
159 |
(Iemand) een bloos in (zennen?) nek sloon |
iemand iets wijsmaken |
8 |
160 |
(Iemand) een oeig oit terren |
in een drol trappen |
7 |
161 |
(Iemand) een peir stoeven |
iemand een pad in de korf zetten |
8 |
162 |
(Iemand) een sjaufelet droin |
iemand een klap/mep geven |
8 |
163 |
(Iemand) een tenuken passen |
een lesje leren, liggen hebben |
8 |
164 |
(Iemand) een voort flikken/lappen |
iemand een poets bakken |
8 |
165 |
(Iemand) iksel me kerte eiremkes en floere vingerkes wensjen |
iemand niet genegen zijn |
8 |
166 |
(Iemand) in 'n droi haaven |
iemand aan de praat houden ('aan het lijntje houden) |
8 |
167 |
(Iemand) ne kol passen |
iemand iets lappen, betaald zetten, een hak zetten, bedriegen |
8 |
168 |
(Iemand) ne poter schiljeren |
iemand een loer draaien |
8 |
169 |
(Iemand) on (a?) goren hemmen |
ermee opgescheept zitten, niet vanaf geraken |
9 |
170 |
(Iemand) op snei pakken |
de kneepjes van het vak kennen |
8 |
171 |
(Iemand) op stek zetten |
iemand doen thuisblijven |
7 |
172 |
(Iemand) op zennen nest pakken |
iemand terstond op het thuisfront opzoeken |
7 |
173 |
(Iemand) zen saas geiven |
onder zijn voeten geven, het hem eens goed inpeperen |
10 |
174 |
(Iemand) zjiep on (zennen?) boord stroiken |
fiemen, lijmen |
8 |
175 |
(Iet) in (annen?) neis zitten |
iets op je lever hebben |
7 |
176 |
(Iet) oit a kloeiten sloon |
iets lukraak, onbesuisd zeggen, zwanzen, een smoesje verzinnen |
7 |
177 |
(Iet) on 't klokzjiel hangen |
aan de grote klok hangen, overal bekend maken |
7 |
178 |
(Iet) onder (iemand zennen) neis wroiven |
het hem als een tekortkoming voorhouden |
7 |
179 |
(Iet) op (zen) broeid kroigen |
ingepeperd krijgen, ermee geconfronteerd worden |
7 |
180 |
(Iet) van a gat schidde(re)n |
zich ervan af maken |
7 |
181 |
(Ieveranst) schoein geschoeren zitten/zen |
voor schut staan |
6 |
182 |
(Liever?) een broizel* in (zennen?) bredden hemmen |
graag eten (*=kruimel) |
7 |
183 |
(Lotj?) (da?) zinken* ver e keirkeloik** |
laat dat vallen, vergeet het (*=zinking: korte overlezing in kerk zonder mis; begrafenis zonder kerk(dienst) **=?) |
6 |
184 |
(men?) bloed rolt |
ik heb schrik, ik griezel |
8 |
185 |
(Men?) hert poepelden gelek as een voegelken in een papieren zaksken |
ik was zeer gelukkig |
5 |
186 |
(Men?) kat d'ervan spreiken |
er niet aan beginnen |
8 |
187 |
(Men?) lein brekt af |
pijn door overdadig werken, heffen |
5 |
188 |
(Men?) tong hangt op (men?) hert |
ik ben buiten adem (bijvoorbeeld door hard te rennen) |
5 |
189 |
(Menne) rejong ni zen |
niet mijn afdeling/specialiteit zijn |
9 |
190 |
(Menne?) rigge sloot oepen en toe (van de kaa) |
gezegd bij koortsigheid, hevige verkoudheid (bibberen, klappertanden,…) |
5 |
191 |
(Mennen?) aan d'ervan spreiken |
er niet aan beginnen |
8 |
192 |
(Mennen?) osem afsnoin |
indruk op me maken (me de adem afsnijden) |
8 |
193 |
(Ne kir?) oever goon |
seks hebben (vanuit het standpunt van de man gezien) |
5 |
194 |
(Nekir?) on (zennen?) osem rieken |
eens polsen |
5 |
195 |
(Ni) in't vier liggen |
dringend zijn |
5 |
196 |
(Ni?) veil van zeg zen |
zwijgzaam, stil zijn |
6 |
197 |
(Nog ni?) in (anne?) sjef de fil* zen |
nog niet op orde, op zijn plooi zijn (*=aanvoerder, haantje vooruit, chef) |
6 |
198 |
(Nog ni?) op (zennen?) herten zen |
nog niet volledig hersteld zijn (van ziekte) |
6 |
199 |
(Nog) e schepken opdoeng |
nog wat aandikken, op de spits drijven |
6 |
200 |
(Nog?) in Sintjemerten geloeiven |
lichtgelovig zijn |
5 |
201 |
(Nog?) ni veil on doeid gedoon hemmen |
nog niet veel aan gewerkt hebben |
7 |
202 |
(Nogal?) nen ter ophebben |
flink doorstappen |
6 |
203 |
(Op veirhand?) (a?) bedde mauken |
bezint eer ge begint, voorzorgsmaatregelen nemen (je bedje al spreiden) |
8 |
204 |
(Pesies?) de boornevraa* zen |
er bleek, ziekelijk uitzien (*windspook/watergeest/angstaanjagende figuur) |
7 |
205 |
(Pesies?) in een manne zonder gat gevallen zen |
verbrouwereerd, beteuterd staan |
6 |
206 |
(Pesies?) oit de voer van (a?) gat kommen |
verfrommeld zijn |
5 |
207 |
(Rap?) op (zè) peerd zitten |
uit hovaardigheid al te rap verontwaardigd, boos, geagiteerd zijn |
5 |
208 |
(Veil?) stront on (a?) gat/hemme hemmen |
ijdel zijn, verwaand zijn |
7 |
209 |
(Veil?) toebak hemmen |
mooie, weelderige, ronde borsten hebben |
9 |
210 |
(z') es mo goed ver de missen oit d'eirten 't haaven |
ze is een vogelschrik van een vrouw |
6 |
211 |
(Zelfs) den tol (ni mir) kennen betolen |
zeer arm zijn |
8 |
212 |
(Zen) gat me een oerlogsschip afvegen |
grotere middelen dan nodig gebruiken |
8 |
213 |
(Zen) getès vinnen |
kunnen aarden |
8 |
214 |
(Zen) hol toenoipen |
sterven |
8 |
215 |
(Zen) kloeiten toenoipen |
sterven |
8 |
216 |
(Zen) koeire (do?)veir ni afspringen |
de moeite niet doen ervoor |
8 |
217 |
(Zen) oeigen oepen trekken |
nogal opkijken |
8 |
218 |
(Zen) oeiren toiten |
gezegd wanneer men over iemand roddelt |
5 |
219 |
(Zen) oiskas* meihemmen |
een bult hebben, een bultenaar zijn (*geïsoleerde kast waarin men aangekocht ijs bewaarde) |
8 |
220 |
(Zen) portret vasthemmen |
hem doorhebben, zijn karakter/handelswijze kennen |
8 |
221 |
(Zen) saas meikroigen |
een standje krijgen, onder zijn voeten krijgen |
8 |
222 |
(Zen) saloi meikroigen |
een standje krijgen, onder zijn voeten krijgen |
8 |
223 |
(Zen) striep kroigen |
zijn kuren, grillen krijgen |
8 |
224 |
(Zen) string* trekken |
zijn deel van het werk doen; op zijn stuk staan (*=trekstreng van lastdier) |
8 |
225 |
(Zen?) bistjes deigt doeng |
genieten |
8 |
226 |
(Zen?) boboin es af |
hij is doodmoe, aan het einde van zijn krachten; hij is dood |
6 |
227 |
(Zen?) gat oitsmoiten |
paardensprong met achterste poten; eens gaan dansen; springen |
8 |
228 |
(Zen?) gemoed komt vol |
hij is ontroerd |
5 |
229 |
(Zen?) gip loten hangen |
een lang gezicht trekken |
8 |
230 |
(Zen?) kaas es af |
hij is doodmoe, aan het einde van zijn krachten; hij is dood; 't is met hem gedaan (*kous: katoenen pit van olielamp) |
6 |
231 |
(Zen?) kees brandt langs twie kanten |
zijn krachten door roekeloosheid verspillen |
5 |
232 |
(Zen?) kloejten zen kaat |
hij is dood |
6 |
233 |
(Zen?) konoin (ne kir?) teigen de ploten sloon |
ergens tegen wateren |
8 |
234 |
(Zen?) land verkocht hemmen |
rustig, doelloos wandelen, ervan profiteren |
9 |
235 |
(Zen?) loeten* hemmen |
slecht gehumeurd zijn (*=grillen, nukken, kuren) |
9 |
236 |
(Zen?) meiters mauken |
ijsberen; heel wat afstappen |
8 |
237 |
(Zen?) oigen (ni?) gemokt hemmen |
hij kan er niets aan doen, hij kan het beter |
9 |
238 |
(Zen?) patatten kommen oit |
zijn teen zit door de kous |
5 |
239 |
(Zen?) pees es af |
hij is dood |
6 |
240 |
(Zen?) schelf valt in |
gezegd als iemand een boer laat |
5 |
241 |
(Zen?) voort* flikken** |
zijn trucje/iets uithalen (ook als bedrog); zijn slag thuishalen; een vrouw versieren, een vluggertje plegen (*=mop, gebeurtenis, verhaal; **= (behendig) doen) |
8 |
242 |
(Zenne) peire* me iemand/iet zing |
last hebben met iemand/iets (*=vader) |
10 |
243 |
(Zenne?) kop oitweirken |
koppig zijn, zijn zin doordrijven |
8 |
244 |
(Zenne?) krak kroigen |
plots fysiek en psychisch achteruit gaan |
8 |
245 |
(Zenne?) leiper leggen |
doodgaan |
8 |
246 |
(Zenne?) rekker is af |
hij is de klas |
6 |
247 |
(Zennen) doeivel droin |
zijn gangen gaan, buitensporig handelen |
8 |
248 |
(Zennen) neis afboiten |
roepen, snauwen |
8 |
249 |
(Zennen) neis krolt |
hij is in zijn schik, is opgezet |
5 |
250 |
(Zennen) nest droin |
zijn gangen gaan, buitensporig handelen |
8 |
251 |
(Zennen) nest droin |
zijn gangen gaan, zich op actieve manier amuseren tijdens het uitgaan |
8 |
252 |
(Zennen?) balong go ni op |
zijn pogingen zijn tevergeefs, zijn plannetje lukt niet, men doorziet hem |
5 |
253 |
(Zennen?) bek in (zen?) ploimen haaven |
zich koest houden |
8 |
254 |
(Zennen?) boenjel stekt op |
hij is stervende; hij is hovaardig |
5 |
255 |
(Zennen?) doeivel es doeid |
hij is de oude (=plezierige)/ de vrouwenloper van vroeger niet meer |
6 |
256 |
(Zennen?) drieg holen |
uithalen om te slaan |
8 |
257 |
(Zennen?) troela d'eron vegen |
zijn gat eraan vegen |
8 |
258 |
(Zuveil verstand as een koei van solferoon eten (d'er)van hemmen |
er geen verstand van hebben |
7 |
259 |
(Zwierig) (zen) kloeiten (der)oon vegen |
er zich niets van aantrekken |
8 |
260 |
(Zè) portret mauken |
hem bekritiseren |
8 |
261 |
(Zè?) gat onder (zennen?) eirem pakken |
met de staart tussen de benen afdruipen, zich uit de voeten maken |
8 |
262 |
a gat op een toet weirken |
hard werken; voorover gebogen werk verrichten |
8 |
263 |
a goed neirzetten |
goed getrouwd zijn |
6 |
264 |
A kanool vol hemmen |
zat zijn |
7 |
265 |
a loten bedodderen |
zich laten verleiden, laten doen, laten bezwangeren |
6 |
266 |
A nen hieten on't weiremen zen |
nogal hevig, hitsig tekeer gaan |
8 |
267 |
a schoit van kant mauken |
zich uit de voeten maken, er vanonder muizen |
8 |
268 |
a tauk hemmen |
voldaan zijn, genoeg gegeten hebben |
7 |
269 |
a voir oi beiter in de koelenbak/hoeljenbak geschoeten |
je was beter niet geboren (gezegd als men iets doet mislukken, een flater begaat) |
5 |
270 |
A zol zennen oigen stront twie kieren opeiten |
hij is zeer gierig |
9 |
271 |
Achter (iemand zen) goren loepen |
iemand achterna lopen |
7 |
272 |
Alle baten* helpen |
opbrengen (*=Bargoens voor kak) |
5 |
273 |
Alle hertekens zen gezisterkes |
ieder krijgt evenveel |
7 |
274 |
Alle kinjekes zen Gods hertekens |
ieder krijgt evenveel |
9 |
275 |
Alles heit zennen toid, gelèk de breembeizen |
je beste jaren zijn voorbij; ook gezegd als iets versleten is |
9 |
276 |
Anne rigge/kop nie moeten rechtzetten |
niet moeten ophouden met werken |
10 |
277 |
Auverecht zen (gelèk de Woleperen*) |
tegendraads zijn (*=Waalse paarden) |
6 |
278 |
Azoei zen |
in verwachting zijn |
6 |
279 |
Baba mauken |
drukte maken, zich aanstellen |
6 |
280 |
Bagaar mauken |
boel maken, de boel op stelten zetten |
6 |
281 |
Bedesterd zen |
bekommerd zijn, ermee bezig zijn/bezwangerd zijn |
6 |
282 |
Bedoeiveld zen van iet |
ervan ingenomen, bezeten zijn |
8 |
283 |
Beivernellekens* hemmen |
beven (van de kou) (*=blauw, kelkvormig, wiebelend (bevend) bloemetje; netvleugelig kevertje; lieveheersbeestje; bevende kin) |
9 |
284 |
Bereen zen van den doeivel/de more/de moon |
van de duivel bezeten zijn |
6 |
285 |
Bezze geiven |
vol gas geven, alle registers opentrekken, van katoen geven |
6 |
286 |
Binnen zen |
zijn schaapjes op het droge hebben, rijk geworden zijn |
6 |
287 |
Bollen g'eiten hemmen |
in verwachting zijn |
7 |
288 |
Bombaleken haaven |
feesten, fuiven |
6 |
289 |
Bonken erin (/erop) geiven |
flaters begaan, geweldig tekeer gaan, de spijker op de kop slaan |
6 |
290 |
Bos en beik afloeiepen |
zijn best doen, overal gaan zoeken |
6 |
291 |
Bried van schaavers zen in a gezicht |
gezegd van een mager persoon |
6 |
292 |
Briedgeschaaverd zen in a lein/a gat |
brede heupen/achterwerk hebben |
6 |
293 |
d'hand in 't spel hemmen |
erbij betrokken zijn |
9 |
294 |
D'ier es ver de zotten gemokt |
gezegd ter verontschuldiging als men te laat komt |
6 |
295 |
D'intensje mokt 't weirk |
de bedoeling telt |
6 |
296 |
Damp lossen |
een wind laten; toegeven |
6 |
297 |
De blaa sessekes* kroigen (van iet) |
?'t is om ongelukken te doen (*=stuipen) |
6 |
298 |
De bloesj met de boilen pakken |
de nadelen erbij nemen |
6 |
299 |
De boeter g'eiten hemmen |
onterecht de zondebok zijn, het verkorven hebben, de schuld krijgen |
7 |
300 |
De boeter rikt nor den heif* |
letterlijk: ranzig; figuurlijk: de appel valt niet ver van de boom (*heef=zuurdesem) |
5 |
301 |
De briel kassoi op zen |
weg zijn |
6 |
302 |
De daugen hemmen niet/ni oon |
de dagen gaan snel voorbij, de tijd vliegt |
6 |
303 |
De fil (d'er?)van weghemmen |
er een handje van hebben, de (veelal) hinerlijke gewoonte hebben iets steeds weer te doen |
6 |
304 |
De groeite Jan oithangen |
wateren (enkel voor mannen) |
6 |
305 |
De groeite zjaar oithangen |
boven zijn stand leven |
6 |
306 |
De kaders hangen schief |
ruzie, het zit tegen, huiselijke twist |
5 |
307 |
De kaders verhangen |
in de neus peuteren |
6 |
308 |
De kest* af goon/lupen |
het loopt de spuigaten uit (*=van broodkorst) |
5 |
309 |
De konantjes loeipen los |
topless |
5 |
310 |
De koort misgeiven |
zijn mond voorbijpraten; iets verkeerds zeggen |
6 |
311 |
De loeip in hemmen |
onrustig zijn: niet kunnen thuisblijven |
7 |
312 |
De moer viel op de vois |
het viel passend bijeen |
5 |
313 |
De mosselen doeng de vis afsloon |
door concurrentie daalt de prijs |
6 |
314 |
De pist in/oit zen |
weg zijn |
6 |
315 |
De plank af zen |
moe zijn, niet meer kunnen (buitenspel bij kegelen: bal over schutplank) |
6 |
316 |
De poentj af zen |
oud en versleten zijn, nog leven maar inactief zijn |
6 |
317 |
De potjes opheffen |
inspecteren; aan de borsten van een vrouw zitten |
6 |
318 |
De prit/kit af zen |
buiten strijd zijn, ten einde krachten |
6 |
319 |
De scheirven onien loimen |
de brokken lijnen |
6 |
320 |
De stomp van den eizel kroigen |
stank voor dank |
6 |
321 |
De streng niet te rap moeten aftrekken |
niet overhaast te werk gaan (streng = trekstreng van lastdier) |
8 |
322 |
De t* hangt er oon |
het is overdreven, het is té (*=de letter t) |
5 |
323 |
De vlam kroigen |
vapeurtjes, het warm krijgen |
6 |
324 |
De voif menieten mè iemand haaven |
iemand voor de gek houden |
8 |
325 |
De welle stekt |
gezegd van een persoon die hoogmoedig of verwaand wordt doordat hij er financieel op vooruit is gegaan (welle = weelde) |
5 |
326 |
De wereld kennen |
seksueel voorgelicht zijn, ervaring hebben |
8 |
327 |
De wiek oon hemmen |
verlies lijden door speculeren; doodop zijn |
7 |
328 |
De/(Zennen?) lesten boenjel stekt op |
het werk is bijna af; de doodstrijd, bijvoorbeeld bij nakend failissement |
5 |
329 |
De/ne stamp van den eizel kroigen |
stank voor dank krijgen |
6 |
330 |
Dedie mé oizer on heer poeiten* loten weirken |
gezegd als men wil luieren (*bedoeld wordt: paarden) |
6 |
331 |
Deir (a) valies getorren hemmen/zen |
blijven hangen, dronken worden; de controle over zichzelf verliezen |
6 |
332 |
Den boer scheren |
iemand voor de gek houden |
6 |
333 |
Den doeivel zitj er op |
de duivel is ermee geboeid |
5 |
334 |
Den doivel te plat af zen |
zeer leep, geslepen zijn |
6 |
335 |
Den endj zal 't oitwoizen |
we zullen wel zien hoe het afloopt |
6 |
336 |
Den heif opgeiten hemmen |
onterecht de zondebok zijn, het verkorven hebben, de schuld krijgen (verklaring: als de heef (=zuurdesem) opgegeten is, kan men geen brood bakken) |
8 |
337 |
Den hof af zen |
weg zijn, het voor bekeken houden, stoppen met werken |
6 |
338 |
Den hof op zen |
kalend aan het slapen |
6 |
339 |
Die eiten me eiten verliest verliest niet |
gezegd als je ergens eet voor je eigen thuismaaltijd |
5 |
340 |
Diefelèk gestoelen zen |
aan woekerprijs, bedrog |
6 |
341 |
Do mei te bichten goon |
wat is dat nu voor iets |
5 |
342 |
E dier moil hemmen |
geen fijnproever zijn |
9 |
343 |
E gezicht gelek as ne slechten halven frang trekken |
een lang gezicht trekken |
6 |
344 |
e krois (d'er?)oever mauken/trekken |
het mogen vergeten, ervan afzien |
6 |
345 |
E lank gezicht trekken |
blijk geven van teleurstelling of ergernis |
6 |
346 |
E masjersoeig hemmen |
goed kunnen schatten, een fijne neus hebben |
9 |
347 |
E schief antwoerd kroigen |
afgesnauwd worden |
6 |
348 |
e stik in (a) zjip* hemmen |
een stuk in zijn kraag hebben (*=jas) |
7 |
349 |
e stik in (anne) meilen hemmen |
dronken zijn |
7 |
350 |
E stik(sken) in 't zaat steken |
gaan vrijen (met een vrouw) |
6 |
351 |
E tiksken wegsteiken |
gaan vrijen |
6 |
352 |
Een (weirm) vlaug kroigen |
vapeurtjes, het warm krijgen (weirm is optioneel?) |
6 |
353 |
Een aa kapelle moe versierd zen/werren |
een oudere vrouw moet zich opdirken (wil ze nog succes bij de mannen hebben) |
8 |
354 |
Een eiremensjegat, da bestoot oit 2 stikken |
? |
5 |
355 |
Een eirt kosten |
veel kosten |
6 |
356 |
Een gat in de locht springen |
zeer opgelucht zijn, blij verrast worden |
6 |
357 |
Een haaten moil hemmen |
geen fijnproever zijn |
9 |
358 |
Een half woerdeken hemmen |
ruzie maken |
9 |
359 |
Een hanjeken (d'er)van weghemmen |
? |
6 |
360 |
Een kat een kat noemen |
de dingen zeggen zoals ze zijn |
6 |
361 |
Een klink* smeren |
gemeenschap hebben (*=vrouwelijk geslacht) |
6 |
362 |
Een koei werd op staal verkocht |
jonge dochters moeten niet gaan dansen om aan een man te geraken |
5 |
363 |
Een kosj d'erin leggen |
er eens flink invliegen (in het uitgaansleven), blijven hangen; eens goed, veel eten |
6 |
364 |
Een kosj leggen |
een besluit nemen |
6 |
365 |
Een lein gelek een appeblie* hemmen |
een wespentaille hebben (*=wesp, hommel) |
9 |
366 |
Een oeig spannen |
gadeslaan |
6 |
367 |
Een oeigsken pletten |
pinken; een dutje doen |
8 |
368 |
Een peer ophemmen |
dronken zijn |
6 |
369 |
Een sjaufelet rond (a) oeiren kroigen |
een mep rond je oren krijgen |
6 |
370 |
Een smeit (d'er)van hemmen |
er een handje van weghebben |
7 |
371 |
Een smeit (d'er)van weghemmen |
erop gelijken |
6 |
372 |
Een spelle (d'er?)oon steiken |
iemand keuren, monsteren, een eind aan maken, doen ophouden |
6 |
373 |
Een voer mè iemand roin |
met iemand de zot houden |
8 |
374 |
Een zaug spannen |
zeuren |
8 |
375 |
Feizeleers* zen kweizeleers |
gezegd van iemand die niet openlijk, dus stil, iets zegt (*=fluisteraars) |
7 |
376 |
Flanellen bienen hemmen |
zwakke of bevende benen; in dronken toestand verkeren |
9 |
377 |
G'hetj nen eirememensjenboik ('t er es een holleken in) |
? |
7 |
378 |
Gazetten eiten |
lang spreken, alweter zijn |
6 |
379 |
Ge kentj me a kenneken nor 't fabriek/no de kappetantjes terren/trekken |
gezegd tegen kinderen die niet willen leren |
7 |
380 |
Gedone plezieren en geleen eiremoei zen rap vergeten |
men vergeet niet snel |
6 |
381 |
Giejnen stoot derop kennen mauken |
er niet op rekenen |
8 |
382 |
Gien doit hemmen |
het zal niet gedijden; het zal slecht uitdraaien |
9 |
383 |
Gien eirg (d'er) in hemmen |
niet op letten, geen onraad vermoeden |
7 |
384 |
Gien haaten moil hemmen |
kunnen drinken, lekker eten (in tegenstelling tot poppenkastpoppen) |
7 |
385 |
Gien poeiten ver op te vallen hemmen |
geen argumentatie hebben |
9 |
386 |
Gien vel oever (annen) boik hemmen |
zeer arm zijn |
7 |
387 |
Gien voif seng macht (ni mir?) in (a?) loif hemmen |
geen macht meer hebben, zich slap voelen |
7 |
388 |
Gien zittend gat hemmen |
niet lang kunnen blijven zitten |
9 |
389 |
Gien zottighèd zen |
geen klein bier zijn, niet te onderschatten |
7 |
390 |
Giene kak zen |
geen klein bier zijn, niet te onderschatten |
7 |
391 |
Gienen halve frang (nemir?) weerd zen |
uitgeteld zijn |
7 |
392 |
Gienen naugel ver on (zen) gat te krabben hemmen |
armoedig zijn, in de schulden zitten |
9 |
393 |
Gin sjik weerd zen |
zich niet goed voelen |
7 |
394 |
Goe van inslag* zen |
een goede eter zijn (*=gezonde voeding) |
6 |
395 |
Goe van oeir(en) en poeiten verzing zen |
welgevormd meisje |
6 |
396 |
Goed van innemen zen |
graag eten/drinken |
6 |
397 |
Goed van oonnemen zen |
een goed verstaander zijn, vlug iets beet hebben |
6 |
398 |
Goeste es koeip |
over smaak valt niet te twisten |
6 |
399 |
Haaten kauken hemmen |
niet kunnen lachen |
9 |
400 |
Hannen van stront hemmen |
onhandig zijn |
9 |
401 |
Heer ekster woentj hoeig (mor heer wolken hangen ewa lieg) |
zij heeft lange benen (en zij heeft grote borsten) |
5 |
402 |
Heer jongens zen thois |
ze heeft een zware boezem |
6 |
403 |
Hoiliger as de paas zen |
overdreven in de weer, correct, vroom zijn |
6 |
404 |
Hoos geiten hemmen |
vlug zijn |
7 |
405 |
Ieder beit is een scheit |
gezegd bij 't eten van rapen: van rapen laat men winden |
7 |
406 |
Ieder boentjen es een toentjen |
van bonen laat men winden |
6 |
407 |
Iemand 't wit oit zen oeigen zing |
streng en met nadruk aanstaren |
11 |
408 |
iemand d'ier van de zotten oondoeng |
iemand negeren |
8 |
409 |
Iemand d'oeiren van zenne kop zaugen |
zeuren |
9 |
410 |
Iemand in 't goren jaugen |
opjutten, de gordijnen in jagen |
8 |
411 |
Iemand liggen hemmen |
iemand beet hebben, de baas zijn |
8 |
412 |
Iemand ni kennen hoeiren of (ni) zing |
niet kunnen verdragen |
10 |
413 |
Iemand schief bezing |
ongelovig bezien |
8 |
414 |
Iemand zen hert toestroppen |
iemand verdriet aandoen |
10 |
415 |
Iemand zennen boord aflekken |
flemen, lijmen |
10 |
416 |
Iemand/iet loten flotten |
in de steek laten |
7 |
417 |
Ienen scheppen |
een pint drinken |
6 |
418 |
Ienen wegsteiken (ba een ander vraa) |
gaan vrijen |
6 |
419 |
Iet es van de keire gebosjt |
men heeft daar geërfd |
6 |
420 |
In 't kakkerhoeksken liggen |
er is geen aandacht meer voor, het is niet meer interessant |
5 |
421 |
In 't keirkepitjen liggen |
dood zijn |
5 |
422 |
In 't pensjenoot zitten |
in de gevangenis zitten |
5 |
423 |
In (a) gezicht loten schoiten |
je laten doen, beledigen |
5 |
424 |
In (a) kas* speilen |
opeten (*=lichaam) |
5 |
425 |
In (a) sap stoon |
zweten |
5 |
426 |
In (a) spellement zen |
in zijn sas zijn |
6 |
427 |
In (a?) gemoed goon |
barmhartigheid tonen |
5 |
428 |
In (a?) tet gebeiten zen |
op de tenen getrapt zijn (enkel voor vrouwen) |
6 |
429 |
In (annen) oigen nest schoiten |
je eigen ruiten ingooien |
5 |
430 |
In (annen?) boord lachen |
in z'n vuistje lachen |
5 |
431 |
In (annen?) doim kappen |
een wind laten |
5 |
432 |
In (iemand zen) gat kroipen |
de hielen likken |
7 |
433 |
In (iemand zen) zakken schoiten |
hem een peer stoven |
7 |
434 |
In (men?) bien boiten |
me de ogen uitsteken, me intrigeren |
5 |
435 |
In (zen?) novein zen |
dronkemansbui van meerdere dagen |
6 |
436 |
In (zennen?) arias zen |
slecht gehumeurd zijn |
6 |
437 |
In (zennen?) diapratser zen |
slecht gehumeurd zijn |
6 |
438 |
In a petjen zen oeig terren |
in een drol/rochel trappen |
5 |
439 |
In a wiek geschoten zen |
verontwaardigd, kwaad zijn, op je tenen getrapt zijn |
7 |
440 |
In de boizen g'hangen hemmen |
?blijven hangen zijn |
6 |
441 |
In de doeis zitten |
in de gevangenis zitten |
5 |
442 |
In de maa hemmen |
heimelijk gedrag, geniepig zijn |
6 |
443 |
In de trapezen g'hangen hemmen |
een kater hebben |
6 |
444 |
In de trapezen hangen |
op de boemel gaan |
5 |
445 |
In de vakantie nor 't schoel geweist zen |
niet al te snugger zijn |
6 |
446 |
In de Vraamiestestroot woeinen |
onder de sloef van de vrouw liggen |
5 |
447 |
In den hoeljenbak schieten |
letterlijk: in de kolenbak schieten; figuurlijk: 'uitwendig' klaarkomen |
5 |
448 |
In den hond zijn kont/voer gezeiten hemmen |
verrompeld zijn |
6 |
449 |
In den nek schippen |
bespotten, belachelijk maken |
5 |
450 |
In een Franse kolere schieten |
razend worden |
5 |
451 |
In een hois van tref zen |
het treffen |
6 |
452 |
In kattenanse* zen |
bevriend zijn (*=van kouten: babbelen) |
6 |
453 |
In nen beerpit springen |
een grote fout maken, een stommiteit begaan |
5 |
454 |
In't gat van den oil woeinen |
in 't gat van Pluto wonen |
5 |
455 |
In't zjiel mè X zen |
nauwe banden hebben met X, goed bevriend zijn met X |
6 |
456 |
Kaasen stoppen |
seks hebben (vanuit het standpunt van de man gezien) |
6 |
457 |
Kalisj zen |
stomdronken zijn/knock out, uitgeteld zijn |
6 |
458 |
Kalle zen |
dood zijn |
6 |
459 |
Kassoin/stienen lossen in Lessen |
gezegd bij hevige donder |
6 |
460 |
Katoeng geven |
van katoen geven |
6 |
461 |
Kattegebisj zen |
in kinderspelen: niet mogen meedoen |
7 |
462 |
Kattenausje hemmen/mauken |
gemakkelijk sociale contacten leggen, gemakkelijk babbelen |
9 |
463 |
Kert in (a) strengen* liggen |
opvliegend, gauw beledigd zijn (*=trekstreng van lastdier) |
5 |
464 |
Kla* geiven |
geweldig handelen, van katoen geven (*=kluwen) |
6 |
465 |
Klasjoer* geiven |
van katoen geven, doorwerken (*=kletsoor: uiteinde van een zweep) |
6 |
466 |
Klein meibelkes mauken |
alles kort en klein slaan |
6 |
467 |
Kletten d'erop geiven |
bonken, lappen op geven: er dikwijls flink naastzitten |
6 |
468 |
Koeirekes schoiten |
lang op het toilet zitten (ook wel: diarree hebben) |
6 |
469 |
Kot haaven |
feesten, fuiven |
6 |
470 |
Langs de kant van de grecht gemokt zen |
haastig gemaakt (voornamelijk van maaltijd gezegd) |
6 |
471 |
Letteren leggen |
het onderspit delven, overtroefd worden, het afleggen |
6 |
472 |
Liepe trokken in (a?) loif hemmen |
lepe streken hebben |
7 |
473 |
Matjes ba (iemand) (kennen?) vlechten |
hij mist verscheidene tanden |
9 |
474 |
Me (iet) veir de pinnen kommen |
met iets op de proppen komen |
7 |
475 |
Me a klikken en a klakken boitenvliegen |
Frans: 'prendre ses cliques et ses claques': zijn matten oprollen |
5 |
476 |
Me a pikkelen nor omhoeig liggen |
ziek te bed liggen |
5 |
477 |
Me kromme poeiten passeiren |
moeizaam gaan, maar niet lukken |
5 |
478 |
Me voil voeten deirgoon |
?recht op het doel af, hardhandig |
5 |
479 |
Menne kop sleeg oepen en toe |
ik verloor mijn zelfbeheersing; ik had hoofdpijn |
6 |
480 |
Mennen broinen kaan da ni trekken |
dat kan Bruin (bruin paard) niet trekken (=betalen) |
8 |
481 |
Met 't zand van 't keirkhof in (zen) zakken loeipen |
het gaat slecht met hem, hij staat met één bed in het graf |
5 |
482 |
Met de pet zitten |
schrik hebben |
5 |
483 |
Met een broek vol goeste zitten/lopen |
geil zijn |
5 |
484 |
Mor een halve penne* zen |
niet volledig gezond zijn, niet in goede conditie zijn (*pan=brouwketel) |
7 |
485 |
Mè een/de lier oitgoon |
gaan inbreken, stelen |
5 |
486 |
Mè zen palmen in de stront vallen |
mislukken (met leedvermaak gezegd) |
5 |
487 |
Mé (a) gat in de boeter vallen |
met zijn neus in de boter vallen, geluk, voorspoed hebben |
5 |
488 |
Mé (a?) gat vliegen vangen |
op alle vijvertjes vis vangen |
6 |
489 |
Mé (a?) kist onder (annen?) eirem loepen |
ten dode opgeschreven zijn |
5 |
490 |
Mé de bezze (van Fortunatus) rond (annen?) nek geboeren zen |
van rijke afkomst zijn, rijke ouders hebben |
6 |
491 |
Mé de bloesj en de boil pakken |
met de gebreken erbij nemen |
5 |
492 |
Mé de poepers zitten |
schrik hebben |
5 |
493 |
Mé den doeivel eirten gekast hemmen |
kneuzingen, verwonderingen opgelopen hebben |
7 |
494 |
Mé e stroeiken in 't riet sloon |
pleister op een houten been strijken |
5 |
495 |
Mé een lat zitten |
een stijve hebben |
5 |
496 |
Mé krot en mot opeiten |
met huid en haar opeten |
5 |
497 |
Ne (goeien) autaar* hemmen |
een weelderige boezem hebben (*=altaar) |
9 |
498 |
Ne frang in twien boiten |
gierig zijn |
6 |
499 |
Ne gank goon |
vallen; ernaast pakken; zwaar feesten |
6 |
500 |
Ne garla goon |
vallen; ernaast pakken |
6 |
501 |
Ne goeien sadoot pist woor dat'n stoot |
een flink man gaat voor niemand uit de weg, in onvervaard |
5 |
502 |
Ne keimel/metten schieten |
een flater begaan |
7 |
503 |
Ne kem* in (a?) keel hemmen |
een hardnekkige droge hoest (*=?) |
7 |
504 |
Ne kop op (a?) loif hemmen |
dat is niet erg slim van je! |
7 |
505 |
Ne leiper (d'er?)van binnen hemmen |
een (nare) ervaring opgedaan hebben, er genoeg van hebben |
7 |
506 |
Ne metten leggen |
overgeven, braken |
6 |
507 |
Ne metten schieten |
een flater begaan |
6 |
508 |
Ne pik op iemand hemmen |
iemand niet kunnen uitstaan |
9 |
509 |
Ne post pakken |
een negatief antwoord krijgen: het zal je niet lukken; dat wil hier niet vlotten; vlug gaan; vallen |
6 |
510 |
Ne proimeleer zen |
ze pleziert iedereen, ze is gemakkelijk tot seks te bewegen |
7 |
511 |
Ne roefel (d'er)in haaven |
onbesuisd of onvoorzichtig te werk gaan |
6 |
512 |
Ne roike mensj es oordig |
gezegd als iemand ongewoon handelt of ongewone mening, smaak heeft |
6 |
513 |
Ne scheir doeng |
een slag slaan; een goede zaak doen; een lief opdoen |
6 |
514 |
Ne schoeinen hoos on (hem?) geschoeiten hemmen |
er niet veel aan hebben, behalve last |
7 |
515 |
Ne stamp onder (anne?) pie* kroigen |
een schop onder de broek krijgen, stank voor dank krijgen (*=afkorting van Piet) |
6 |
516 |
Neizen (en schampen) roeien/smoiten |
steken onder water geven |
6 |
517 |
Nen akrau* g'had hemmen |
iemand aan de haak gehad, blijven mee praten (*Fr.accroc: winkelhaak) |
9 |
518 |
Nen as zen |
die iets gedurfds doet (held) of iets doms doet (*Asen=Germaanse goden) |
7 |
519 |
Nen bok schieten |
een flater begaan |
6 |
520 |
Nen boter goon |
vallen |
6 |
521 |
Nen derden schieten on iemand |
er slecht mee uitdraaien |
8 |
522 |
Nen dille koeip* es nen dieren koeip |
kwaliteit moet betaald worden (*=goede koop) |
7 |
523 |
Nen doef doeng |
seks hebben (vanuit het standpunt van de man gezien) |
6 |
524 |
Nen draaf geiven/kroigen |
door tussenkomst van bijvoorbeeld een politicus bevoordeeld worden t.o.v. Anderen |
6 |
525 |
Nen dreivel droin |
een mep geven |
6 |
526 |
Nen eizel goot kapot op zen poeiten |
schertsend gezegd tegen iemand die sukkelt met zijn benen/voeten |
5 |
527 |
Nen haaten neis hemmen |
geen fijnproever zijn |
9 |
528 |
Nen hoil opholen |
een kreet slaken |
6 |
529 |
Nen pinnentop* zen |
niet stil kunnen zitten (*=tol met stalen pin) |
7 |
530 |
Ni deroon kennen rieken |
het er niet bij halen |
7 |
531 |
Ni goed ba den (anen) zen |
niet goed snik zijn |
6 |
532 |
Ni on 't iejste kraum meigen koeipen |
niet te vlug beslissen |
6 |
533 |
Ni voeier as 't peerd kennen |
gezegd als men niet verder kan door bijvoorbeeld technisch obstakel |
6 |
534 |
Nis achter (zen) oeiren zen |
groen, onervaren zijn |
6 |
535 |
No (mennen?) akker goon |
gaan slapen |
5 |
536 |
Nor (annen) tram/akker goon |
gaan slapen |
5 |
537 |
Nor de kloeiten zen |
om zeep zijn |
6 |
538 |
Nor de kosjers gon zing zen |
dood zijn |
6 |
539 |
Nor de sis zen |
naar de vaantjes zijn |
6 |
540 |
Nor Sjinzjob achter possensje goon |
?geduld (moeten?) leren helpen (Heilige Job had veel geduld) |
5 |
541 |
Oever (annen?) helles hangen |
in een moeilijke houding (tegen je gewicht) staan, zitten (van: hellen?) |
5 |
542 |
Oever en sweir goon |
seks hebben (vanuit het standpunt van de man gezien) |
5 |
543 |
Oeverhoeip me iemand liggen |
in onmin verkeren |
7 |
544 |
Oit 't zelfste gat schoiten |
twee handen op één buik zijn |
5 |
545 |
Oit (a) (oigen) oeigen zing in plostj van oit 't hol van a gat/gelèk ne koter oit zen gat |
goed, wat beter uitkijken, op zijn hoede zijn |
5 |
546 |
Oit (a) schelp kommen |
uit zijn schulp komen |
5 |
547 |
Oit (zen) krammen schieten |
plots kwaad worden |
5 |
548 |
Oit (zen?) loef zen |
de kluts kwijt zijn, defect zijn (van een voorwerp) |
6 |
549 |
Oit de kert* gevlochten |
tip top in orde (*=kaardewol = beste weefwol) |
5 |
550 |
oit de voeten kennen |
zich niet kunnen redden |
7 |
551 |
Oit den hond zen kont kommen |
verfrommeld zijn (van kleding en stof) |
5 |
552 |
Oit den nest langen |
uithoren |
5 |
553 |
On (a?) maa trekken |
je (erover) aanspreken |
5 |
554 |
On de kauken van (heer?) gat hangen |
verkwisten aan kleren |
5 |
555 |
On de rokskes sniffelen |
rokkenlopen |
5 |
556 |
On den boeim* g'hangen |
bijna aangebrand (*=bodem) |
5 |
557 |
Onder (a) botten kroigen |
onder zijn voeten krijgen |
5 |
558 |
Onder (a) sjollen kroigen |
een uitbrander krijgen |
5 |
559 |
Onder (a) vioel kroigen |
een berisping krijgen |
5 |
560 |
Onder (a) vois kroigen |
onder zijn voeten krijgen |
5 |
561 |
Onder de laukes doeng |
gaan kameren met minnares |
5 |
562 |
Onder gien hoenjer gebroedj zen |
onder geen hen gebroed zijn: zich niet gemakkelijk laten bedriegen |
6 |
563 |
Onzjier* on zennen boord trekken |
ten onrechte klagen (*=OLH) |
6 |
564 |
Op 't schip van zeiven joor zitten |
nog lang moeten wachten |
5 |
565 |
Op (a) gemoed weirken |
je raken, je iets doen |
5 |
566 |
Op (a) kinne kloppen |
ernaast pakken, vasten |
5 |
567 |
Op (a) ploei zen |
zich terug beter voelen |
6 |
568 |
Op (a) poeiten vallen |
steeds het juiste antwoord weten, steeds de juiste reactie geven |
5 |
569 |
Op (a) sjik boiten |
doorbijten, doorzetten, afzien |
5 |
570 |
Op (a?) bannen passen |
goed opletten, voorzichtig zijn met wat je zegt, diplomatisch zijn |
5 |
571 |
Op (a?) hannen gepist/gezjikt hemmen |
gezegd als iemand stom geluk heeft, bijvoorbeeld bij het kaarten |
6 |
572 |
Op (anne) kop loten schoiten |
je erg laten doen |
5 |
573 |
Op (anne) poeit speilen |
van zijn oren maken |
5 |
574 |
Op (annen?) bak (zitten) pronken |
uit koppigheid niet willen eten na huiselijke twist |
5 |
575 |
Op (iemand zen) hert terren |
iemand verdriet aandoen |
7 |
576 |
Op (iemand zen) kap oitgoon |
profiteren |
7 |
577 |
Op (iemand zen) kap zitten |
kwaad spreken over iemand |
7 |
578 |
Op (iemand zen) keire springen |
meeprofiteren van de activiteit van iemand anders |
5 |
579 |
Op (iemand zennen) nek zitten |
achterklap verkopen, kwaad spreken over iemand |
7 |
580 |
Op (zen) effen kommen |
op adem, tot rust komen |
5 |
581 |
Op (zen) lappen goon |
op stap gaan |
5 |
582 |
Op (zen) stappen vedrom kommen |
zijn mening herzien |
5 |
583 |
Op (zen?) schoenen pissen |
gezegd van iemand die impotent is |
5 |
584 |
Op (zenne) poeit speilen |
heftig te keer gaan |
5 |
585 |
Op (zennen) osem terren |
beginnen te hijgen, buiten adem zijn |
5 |
586 |
Op (zè) stroei liggen |
slapen; afliggen; niet meer voort kunnen |
5 |
587 |
Op bloibeirg liggen |
dood zijn tot tevredenheid van (lustige) weduwe; men zal om zijn dood niet treuren (naar ingebeelde gemeente Blij(en)berg) |
5 |
588 |
Op de kosj zen |
doel bijna bereikt hebben, bijna klaar zijn met iets (uit kaatssport) |
6 |
589 |
Op de pinnen gezeiten hemmen |
als vrouw met Duitse soldaten (WO I) geslapen hebben |
6 |
590 |
Op de zaatstroitpoeirt liggen |
op het kerkhof liggen, dood en begraven zijn |
5 |
591 |
Op den balk stoon |
pof hebben |
5 |
592 |
Op den blaa stien* liggen |
dood zijn (*arduinen bed in mortuarium) |
5 |
593 |
Op den hank* zitten |
geen man hebben/aan geen man geraken (*=schab) |
5 |
594 |
Op drasj/op (zennen) drasj zen/goon |
op stap zijn/gaan |
6 |
595 |
Op dril zen |
aan de zwier zijn |
6 |
596 |
Op een hois stoon |
zinnens zijn het huis te kopen |
5 |
597 |
Op Florel zennen hof liggen |
dood zijn (van Florel de Bruyne, grafmaker, woonde naast het kerkhof) |
5 |
598 |
Op halverzes stoon |
gezegd van iemand die impotent is |
5 |
599 |
Op maroede goon |
aan de zwier gaan, op stap gaan |
5 |
600 |
Op ne schipsteil zitten |
niet goed weten wat te doen |
5 |
601 |
Op ne voilen bril gescheiten/gezeiten hemmen |
een geslachtelijke ziekte opgedaan hebben |
6 |
602 |
Op ne wier zitten |
geen beslissing kunnen nemen, zich blijven ergeren aan iets |
5 |
603 |
Op nen oilen* nest pakken/terecht komen |
er naast pakken, voor de deur staan, te laat komen (*=ijl) |
5 |
604 |
Op stek zitten |
van thuiswacht zijn |
5 |
605 |
Op zen hol (keje?) (a?) harlozje geloik zetten |
hij is nauwgezet, regelmatig, stipt |
9 |
606 |
Op zen/heer (bedgenoot) slep geleigen hemmen |
zich verslapen hebben |
6 |
607 |
Op zenne kop gevallen/gesteukt zen |
knettergek |
7 |
608 |
Over (zen?) haat* goon |
het is overdreven, het gaat te ver |
5 |
609 |
Over (zen?) tong kakken |
braken |
5 |
610 |
Petrol geiven |
van katoen geven |
6 |
611 |
Pilong geiven |
van katoen geven |
6 |
612 |
Pitten oit de grond klaugen |
erg klagen |
6 |
613 |
Raupen doeng 't holleken gaupen |
van rapen laat men winden |
6 |
614 |
Ritj hemmen |
ernaast pakken |
9 |
615 |
Roeid werren tot in a hoor |
zeer rood worden |
5 |
616 |
Roeid werren tot op de kauken van a gat |
zeer rood worden |
5 |
617 |
Sadoot zen |
dronken zijn; verloren, dood zijn |
7 |
618 |
Schief zitten |
niet goed gaan, verkeerd lopen |
5 |
619 |
Schippes/schampavie/ribbedebie/schiebels zen |
weg zijn |
6 |
620 |
Schoein woerden geiven |
mooi, beleefd, onderdanig vragen |
6 |
621 |
Schot kommen in X |
de zaak gaat eindelijk vooruit |
6 |
622 |
Smaal stronten schoiten |
het (financieel) moeilijk hebben |
6 |
623 |
Sporen ver de masjers en de plekkers |
gezegd van iemand die zijn haar (te lang) laat groeien (naar het paardenhaar in de pleisterbrij) |
5 |
624 |
Stienen oit de grond klaugen |
hard klagen |
6 |
625 |
Stikken van mensjen kosten |
heel duur zijn |
6 |
626 |
Stillekes zwijgen |
van krommen haas gebaren, geen woord (over) reppen, blijven zwijgen ondanks dat het ter sprake komt |
5 |
627 |
t fort/gat schoein zing/zen |
zijn kans schoon zien |
9 |
628 |
t gelik es ver hoer en boer |
enkel slechten en dommen hebben geluk |
6 |
629 |
t hoeip schieten |
kabbelen (van melk e.d.) |
6 |
630 |
t ien es voil boeter en 't ander es voile vis |
het ene noch het andere is goed |
7 |
631 |
t kindj zie bliek |
de zaak is niet in orde, zwak |
5 |
632 |
t spek on (a?) bien hemmen |
het zitten hebben, gefopt of bedrogen zijn ('iets aan zijn been hebben') |
7 |
633 |
t spek on (a?) kloeiten hemmen |
het zitten hebben, gefopt of bedrogen zijn |
7 |
634 |
t spek on (anne?) jubelei hemmen |
het zitten hebben, gefopt of bedrogen zijn |
7 |
635 |
t spek on (anne?) meilen hemmen |
het zitten hebben, gefopt of bedrogen zijn |
7 |
636 |
t spek on (anne?) waar hemmen |
het zitten hebben, gefopt of bedrogen zijn |
7 |
637 |
t spel zitj op de waugen |
de ruzie is aan de gang |
5 |
638 |
t vat moet af |
gezegd als men dringend moet plassen |
6 |
639 |
t voegelenschoit (d'er)van kroigen |
er een grondige hekel aan hebben |
6 |
640 |
t vriest kassoistienen |
het vriest dat het kraakt/klettert |
6 |
641 |
t zaat op (zen?) patatten ni weerd zen |
niets betekenen, niets presteren |
7 |
642 |
t zier on (heer?) zoetjen hemmen |
haar maandstonden hebben |
7 |
643 |
t zjilleken me iemand haaven |
de zot met iemand houden |
8 |
644 |
t zwoigen on (hem?) hemmen |
dat moet hij juist zeggen |
7 |
645 |
Teigen den/nen hoek van een (ronne) taufel geloeipen zen/hemmen |
in verwachting zijn (en niet weten van wie) |
6 |
646 |
Tissen sches en boeim ni meigen tissenkommen |
in huwelijksgeschillen moet men geen partij kiezen, zich niet moeien |
6 |
647 |
Tissen tiejnen en den elven komt 't weir op zè zelven |
omstreeks 10 uur kan men zien welk weer het zal worden |
5 |
648 |
Tobbelt'hoeip liggen me iemand |
in ruzie liggen |
7 |
649 |
Tobbelt'hoeip(?) schieten |
kappelen (bijvoorbeeld mayonaise) |
5 |
650 |
Tobbelt'hoeip(?) schoiten |
het begeven, ineenstuiken (ook van persoon: flauwvallen) |
5 |
651 |
Tot oon de brigge van Eiremboedegem kommen/gerauken |
het niet ver brengen |
5 |
652 |
Va (zè?) roetjen zen |
de kluts kwijt zijn, in verwarring gebracht |
6 |
653 |
Van 't hammeken hemmen |
van de riem hebben; verstomd staan |
6 |
654 |
Van 't lam/d'hand goesj gesleigen zen |
verstomd staan |
7 |
655 |
Van 't weirk weg koiken |
gebaren dat (=doen alsof) men niets ziet of hoort |
5 |
656 |
Van 't zelfde sap oevergoeten zen |
dezelfden, even slecht, vals, onnozel, enz. zijn |
6 |
657 |
Van (a) gat geiven |
seks hebben |
5 |
658 |
Van (a) stekken droin |
flauwvallen |
5 |
659 |
Van (anne?) la geiven |
veel praten, omstandig uitleggen, het hoge woord voeren |
5 |
660 |
Van (annen) tambazjoer* mauken |
van zijn oren/van zijn neus maken (*van Fr. Tambour-major) |
5 |
661 |
Van (annen) tejoter mauken |
van zijn oren/van zijn neus maken |
5 |
662 |
Van (annen) tek mauken |
van zijn oren/van zijn neus maken |
5 |
663 |
Van (annen) tetter mauken |
van zijn oren/van zijn neus maken |
5 |
664 |
Van (annen?) bebbel* geiven |
babbelen, tateren (*=mond) |
5 |
665 |
Van (zen?) bezze zen |
het is mis, niet in orde, niet goed, prutswerk, het valt slecht uit |
6 |
666 |
Van (zen?) kloeiten zen |
het is mis, niet in orde, niet goed, prutswerk, het valt slecht uit |
6 |
667 |
Van (zenne) selder/sis/senter vallen/droin |
in zwijm vallen |
5 |
668 |
Van a zelven vallen/droin |
in zwijm vallen |
5 |
669 |
Van Aagem zen |
letterijk: van Oudegem zijn; figuurlijk: gierig, hebberig zijn |
6 |
670 |
Van achter de schier zen |
aan een vent gehaakt zijn |
6 |
671 |
Van d'half en van den dans gelidj zen |
afgeleid zijn, in verwarring gebracht |
6 |
672 |
Van de aa maan hemmen |
ouderdomsverschijnselen vertonen, ziek zijn (schertsend tegen jongere mannen) |
6 |
673 |
Van de biestemert kommen |
gierig zijn |
5 |
674 |
Van de gaas hemmen |
winderig zijn; moeilijkheden hebben, ermee opgescheept zitten |
6 |
675 |
Van de grond kommen |
seks hebben |
5 |
676 |
Van de katten geiten werren |
gezegd (o.a. tegen kinderen) die bv. van 's morgens al luid zingen |
5 |
677 |
Van de spannord gesneeën zen |
welbespraakt zijn |
7 |
678 |
Van de werm/'t hammeken hemmen |
?van de riem hebben |
6 |
679 |
Van den daif gelidj zen |
afgeleid zijn, in verwarring gebracht |
6 |
680 |
Van den herink voesjgekommen zen |
van armoedige, onbemiddelde afkomst zijn |
6 |
681 |
Van den hond (zen voeten) zen |
het is mis, niet in orde, niet goed, prutswerk, het valt slecht uit |
6 |
682 |
Van krommen hoos geboren |
doen alsof zijn neus bloedt |
5 |
683 |
Van nen hoos gepoept zen |
vlug zijn |
7 |
684 |
Van op een ander zen |
er niets van begrijpen |
6 |
685 |
Van Roeime kommen |
van niets weten |
5 |
686 |
Vanachter de schier ('t schierken) gemokt zen |
niet veel bijzonders zijn |
6 |
687 |
Vanachter kommen, gelek as bredden* |
altijd wat laat, traag zijn (*=schuifberd achterin boerenwagen) |
5 |
688 |
Ve 't leiven zen |
graag vrijen |
6 |
689 |
Ve 14 daugen nor Sponj'n zen |
in de gevangenis zitten |
6 |
690 |
Veil klap ophemmen |
praatzaam zijn, het hoge woord voeren |
6 |
691 |
Ver de rondel zen |
homofiel zijn |
6 |
692 |
Ver de zjat zen |
homofiel zijn |
6 |
693 |
Ver den drol weirken |
werken zonder vergoeding |
5 |
694 |
Ver den neigenen weirken |
werken zonder vergoeding |
5 |
695 |
Verandering van prit es kallekeskeiremes* |
? (*=mannelijke seksuele genoegdoening) |
7 |
696 |
Wel zen/wel besleigen zen/schoen gevoren zen |
tegengaan |
6 |
697 |
Wie da ba den boer werkt, mag op zen keire zitten |
wie aan de bron zit, profiteert mee |
6 |
698 |
Woter es stront miester |
met water krijg je alles schoon |
7 |
699 |
Woter in (anne) keller hemmen |
een te korte broek dragen |
7 |
700 |
Zekken oeigen trekken |
nogal opkijken |
6 |
701 |
Zen bloed kabbelde(ge)n van 't verschieten |
schrik hebben, griezelen |
6 |
702 |
Zen jongeren opgeiten hemmen |
een baard hebben |
10 |
703 |
Zen riepen (rebbenen) kennen tellen |
hij is zeer mager |
10 |
704 |
Zenne frang valt |
hij begrijpt, doorziet het eindelijk |
6 |
705 |
Zenne kees looten |
sterven (kees = (veel) geld) |
6 |
706 |
Zennen heirink wiltj ni breen/bakken |
zijn pogingen zijn tevergeefs, zijn plannetje lukt niet, men doorziet hem |
6 |
707 |
Zennen oil boevenholen |
('plat') (aanstalten maken tot) de geslachtsdaad |
8 |
708 |
Zinnen hemmen |
gelukkig zijn, zich goed voelen |
7 |
709 |
Zjang geiven |
van katoen geven |
6 |
710 |
Zu zjiedas as een oeirebiest* loeipen |
hatelijk, pesterig gedrag vertonen (*oorwurm) |
5 |