1 |
't is 'm in de hoozen zakt |
het erbij laten zitten |
8 |
2 |
't mot 'm almaol melkwaarm mokt worden |
het moet hem allemaal op een presenteerblaadje worden voorgezet |
7 |
3 |
(een) 't d'r an dreien |
(iemand) te grazen nemen |
7 |
4 |
(een) diep in 't geloov' hebben |
smoorverliefd gemaakt hebben |
8 |
5 |
(een) gerief doen |
(iemand) een dienst bewijzen |
8 |
6 |
(eene) de kop op schrollen maeken |
(iemand) driftig maken |
7 |
7 |
(ien) op 't laer geven |
(iemand) op zijn falie geven |
7 |
8 |
(iene) 'n minne pieke zetten |
(iemand) iets voordoen dat hij niet durft nadoen |
8 |
9 |
(iene) de baord ofhemmelen |
(iemand) scheren |
10 |
10 |
(iene) troef geven |
(iemand) op de kop zitten) |
8 |
11 |
?wat op 't jak geven |
wat op z'n falie geven |
7 |
12 |
achter wat an venten |
iets op verschillende plaatsen trachten te krijgen, achter iets aan zitten |
5 |
13 |
achternao kiek ei 'n aop in de kont |
achteraf is het gemakkelijk te zeggen hoe het had gemoeten |
6 |
14 |
al in de vaarv' verbraand wezen |
al mis zijn; al te laat zijn |
6 |
15 |
alles blauw laoten |
nergens werk van maken |
7 |
16 |
an 't liepmessien trekken |
huilen |
5 |
17 |
an 't oor sm(a)eren |
aansmeren |
7 |
18 |
an d' hooz' kriegen |
aan zijn broek krijgen, opgescheept worden met |
7 |
19 |
an d' lip trekken |
beginnen te huilen |
8 |
20 |
an d'hemmel gaon |
zich wegscheren |
5 |
21 |
an d'zied maoken |
afhandelen, afwerken |
5 |
22 |
an de kaers kommen |
bij opbod verkocht worden |
5 |
23 |
an de naers kriegen |
aan de broek krijgen; erbij inschieten |
5 |
24 |
an de piepkan wezen |
aan de drank zijn |
6 |
25 |
biej de schobben griepen |
bij de kladden grijpen |
7 |
26 |
bij de kooien zitten |
wekeloos zitten wachten |
5 |
27 |
bij de schammel(l)akken griepen |
bij de kladden grijpen |
7 |
28 |
blaauw geven |
een blauwtje laten lopen |
5 |
29 |
braand in d'hoed hebben um |
erop gebrand zijn om |
7 |
30 |
d' hakken in d' wal trekken |
zich eruit terugtrekken |
6 |
31 |
d'r mit an wèzen |
er geen raad mee weten |
5 |
32 |
d'r oet snien |
hem smeren |
5 |
33 |
d'r rink maank hollen |
zich er fiks in weren |
8 |
34 |
dat schit mij niks |
dat kan me niets schelen (noot: schieten = schijten) |
8 |
35 |
de beest unnerstreien |
een laagje stro onder (de koeien) strooien |
6 |
36 |
de bok is daor vet |
daar kan men potverteren |
6 |
37 |
de brook niet kepot hebben |
duiten hebben |
6 |
38 |
de fats hebben |
niets hebben |
7 |
39 |
de haon heuren kreien |
dicht bij het dorp liggen, vruchtbaar zijn |
6 |
40 |
de heele boer aover gaon |
door het hele dorp bekletst worden |
6 |
41 |
de kat in 't gaoren hebben |
onenigheid hebben |
7 |
42 |
De ketel an 't gat kriegen |
ontslag krijgen |
7 |
43 |
de kop in ien zak hebben |
onder één hoedje spelen |
7 |
44 |
de krappe toedreien |
sterven |
6 |
45 |
de mal mienen in de kop kriegen |
rare kuren in de kop krijgen |
6 |
46 |
de moedvaeren hangen laoten |
de moed laten zakken |
6 |
47 |
de moezen ligt daor dood veur de spinde |
het is daar armoe troef |
5 |
48 |
de mooisge eier boven in de körf lekgen |
de zaak van zijn mooiste kant laten zien |
6 |
49 |
de pet in d' oogen trekken |
zich schamen |
7 |
50 |
de pokkel er bijlangs dreien |
zich niet inspannen, zich aan het werk onttrekken |
7 |
51 |
de sjars der goód in hebben |
de vaart er goed in hebben |
7 |
52 |
de spatten weer smeu hebben |
de benen weer soepel hebben |
7 |
53 |
de stik van de duer doen |
de deur ontsluiten |
6 |
54 |
de stikken optrekken |
zijn biezen pakken |
6 |
55 |
de vrouw in 't bedde hebben |
een jonge zoon of dochter hebben gekregen |
7 |
56 |
de wereld veur 'n doedelzak ankieken |
staan te suizebollen |
6 |
57 |
de wille doewn |
zijn zin geven |
6 |
58 |
der 'n bongel in gooien |
roet in het eten gooien |
7 |
59 |
der gien kuunschop an hebben |
het niet kennen |
9 |
60 |
der niks met an de pet hebben |
zich er niet aan storen |
7 |
61 |
deroet rieten |
hem smeren, zich uit de voeten maken |
5 |
62 |
deur de reep voord worden |
weinig te eten krijgen |
5 |
63 |
drokke raod hebben |
beraadslagen |
7 |
64 |
een 'n nei buisien anmeten |
iemand op zijn falie geven |
8 |
65 |
een 't haor oet d' oogen strieken |
iemand de loef afsteken |
7 |
66 |
een boven in de kop zitten |
voortdurend iemands gedachten in beslag nemen |
9 |
67 |
een de horens in de zied zetten |
iemand tonen dat men niet met zich laat spotten |
8 |
68 |
een dikke bok ant touw hebben |
een fiks stuk in de kraag hebben, flink dronken zijn |
7 |
69 |
een er niet te lief toe hebben |
iemand iets niet besparen |
8 |
70 |
een knuppe in de neuze dreeien |
bij de neus nemen |
6 |
71 |
een nao de mond flikkeren |
iemand naar de mond praten, flikflooien tegen iemand |
7 |
72 |
een op 't woord hebben |
iemand als onderwerp van gesprek hebben: roddelen over iemand |
8 |
73 |
een p veur wat zet'n |
een stokje voor iets steken |
6 |
74 |
een proestert in dhoed hebben |
zwaar beschonken zijn |
7 |
75 |
een snoevert in hebben |
dronken zijn |
6 |
76 |
eene op 't eed jaogen |
iemand dwingen de waarheid te zeggen |
7 |
77 |
en hiele aap schieten |
een hele slag slaan |
6 |
78 |
er 't gezeg over hebben |
persoon die de zeggenschap over iets heeft |
8 |
79 |
er de börst tegen toe kriegen |
er genoeg van krijgen |
8 |
80 |
er roet overhen wassen laoten |
iets met het verstrijken der tijd als afgedaan, bijgelegd beschouwen |
8 |
81 |
eroet kielen |
hem smeren |
5 |
82 |
eén 'n piek steken/zetten |
iemand een hak zetten |
9 |
83 |
eén bij de bok doón |
iemand bedonderen |
7 |
84 |
eén d'kaôr op d'hakken schoeven |
iemand met enige dwang ertoe bewegen |
8 |
85 |
eén de baôrd derof geven |
iemand duchtig terechtzetten |
9 |
86 |
eén haalf staon |
iemand ter zijde staan |
7 |
87 |
eén haalfweg kommen |
iemand die iets tegen je wil ondernemen, de pas afsnijden |
6 |
88 |
eén haogel op d' hoed weden |
verbeten kwaad zijn op iemand |
7 |
89 |
eén nei doón |
iemand verwonderen |
6 |
90 |
eén niks in de reken hebben |
iemand helemaal niet tellen, erg onbeduidend vinden |
7 |
91 |
eén ofblieven |
iemand niet aanraken, van iemand afblijven |
7 |
92 |
eén over 't mat lopen |
iemand betrappen |
7 |
93 |
eén van Leiden op Delft geven |
iemand fiks afdrogen |
7 |
94 |
eén wat op nak doón |
? |
7 |
95 |
front slaon over |
ophef maken van |
6 |
96 |
gern eem is op de scheut willen |
eropuit willen |
6 |
97 |
gien kreuk hebben |
niets te vrezen hebben |
7 |
98 |
groote oogen maoken |
grote ogen opzetten |
6 |
99 |
haozevellen in d' klompen hebben |
erg hard kunnen lopen |
7 |
100 |
heyr brood best hebben |
best de kost verdienen |
8 |
101 |
Hij is uut de tied kommen |
Hij is overleden |
6 |
102 |
hum de hals schrommen |
zijn keel schrapen |
6 |
103 |
hum op 't jak laot'n zitt'n |
zich op de kop laten zitten |
6 |
104 |
hum zöls achter 't oor wèzen |
zichzelf benadelen, te kort doen |
6 |
105 |
ien al te kört an de bleut kommen |
iemand te dicht op de huid komen |
6 |
106 |
iene de kop gek maken |
(iemand) erg onbezonnen doen handelen |
9 |
107 |
iene de kop verdreeien |
iemand het hoofd op hol brengen |
9 |
108 |
in 't enterhok komen |
Benjamin af worden |
5 |
109 |
in 't gat hangen |
zich onwillig tonen, het erbij laten zitten |
6 |
110 |
in 't leéd gaon |
beginnen te zingen |
5 |
111 |
in 't lieke hangen |
in evenwicht hangen |
5 |
112 |
in 't rewien kommen |
verwaarloosd, veronachzaamd worden |
5 |
113 |
in 't vergetelboekien komen |
in 't vergeetboekje komen |
5 |
114 |
in 't zwaor touw hangen |
zwaar werk verrichten |
5 |
115 |
in d' buus miegen |
beseibelen |
5 |
116 |
in d' reken hebben |
verwachten |
6 |
117 |
in d' reken wezen |
in tel zijn |
6 |
118 |
in d' reur kommen |
in beweging komen; verder bekend raken, doorverteld worden |
5 |
119 |
in de baord prommelen |
mompelen |
5 |
120 |
in de bie'jn steigeren |
overeind komen |
5 |
121 |
in de keur gaon |
keuze hebben |
5 |
122 |
in de leie zied vallen |
zwichten |
5 |
123 |
in de maacht hebben |
aankunnen, sterk genoeg zijn voor |
7 |
124 |
in de pette kieken |
bidden |
5 |
125 |
in de pikpan hebben |
binnen hebben |
6 |
126 |
in de plukhaore gooien |
te grabbel gooien |
5 |
127 |
in de schoerzak hangen |
gedurende geruime tijd staan te gebeuren, in het vat zitten |
5 |
128 |
in de zeep zitten |
in de rats zitten; hem knijpen |
5 |
129 |
in ien jaor kommen |
het eens worden |
5 |
130 |
in palmtaosie staon |
in dubio staan |
5 |
131 |
in palmtering staon |
in dubio staan |
5 |
132 |
in toezel zijn |
in de war zijn |
5 |
133 |
in volle glorie staon |
in lichter laaie staan |
5 |
134 |
in één toomscheuten deurgaon |
aan een stuk doorgaan |
5 |
135 |
inne lompen schuppen |
bedriegen |
5 |
136 |
iên de hoed volschrobben |
iemand de huid volschelden |
9 |
137 |
iên of een wat in de hals hangen |
iemand iets aan de neus hangen |
7 |
138 |
knie'n dreugen |
niets zitten doen |
6 |
139 |
koffie met bruggen opzetten |
klaarzetten |
6 |
140 |
kop dur d' haalster hebben |
de moeilijkheden, b.v. geldnood, te boven zijn |
7 |
141 |
kraom anspreken |
een kraambezoek afleggen |
6 |
142 |
kraom anzeggen |
aan buren etc. komen zeggen dat men een jonge zoon of dochter heeft gekregen |
6 |
143 |
lichten en zwaôren kunnen |
zich weten in te stellen op iets of iemand, zodat men ermee overweg kan |
7 |
144 |
liefzeert in dik toon hebben |
voorgeven ziek te zijn |
7 |
145 |
lillekers trekken |
lelijke gezichten trekken |
6 |
146 |
loer hebben in |
trek hebben in |
9 |
147 |
loer hebben op |
een oogje hebben op |
9 |
148 |
mekear in 't naodgaoren zitten |
met elkaar twisten |
6 |
149 |
met 'n kaander anspannen |
zich gezamenlijk inzetten |
5 |
150 |
met 'n metworst nao 'n zie spek gooien |
weinig geven met het doel veel te krijgen |
5 |
151 |
met 't aachterhek laoten loopen |
een blauwtje laten lopen |
5 |
152 |
met de heunskoop hen gaon |
het moeten bekopen |
5 |
153 |
met de ribben döör de longen waerumstompelen |
struikelen |
5 |
154 |
met wat op 't rebat komme |
met iets op de proppen komen |
7 |
155 |
mit de maande lopen |
venten |
5 |
156 |
mit een sister oflopen |
met een sisser aflopen |
5 |
157 |
mit ien op de loop wèzen |
erg enthousiast over iemand zijn |
6 |
158 |
modder zweiten |
erg zweten |
6 |
159 |
n boom in 't lief hebben |
een fikse hoeveelheid hebben gegeten |
7 |
160 |
n dobbe in de rug hebben |
een doorgezakte rug hebben |
7 |
161 |
n dobbel op wat waogen |
een gokje op iets wagen |
6 |
162 |
n enge daarm hebben |
ze (kleermakers) konden niet zoveel als zij (de boeren) |
5 |
163 |
n goed oog op ien hebben |
een oogje op iemand hebben |
9 |
164 |
n gollen gat hebben |
pronken met veel gouden opschik |
7 |
165 |
n kleur as 'n voel hemp hebb'n |
lijkbleek zijn |
7 |
166 |
n lange neuz' over wat kriegen |
een terechtwijzing over iets krijgen |
8 |
167 |
n lillekerd trekken |
een lelijk gezicht trekken |
6 |
168 |
n vaaste kop hebben |
een sterk geheugen hebben |
7 |
169 |
n valk vangen |
een goede slag slaan |
6 |
170 |
n wieze bek geven |
eigenwijs |
7 |
171 |
nagels dreugen |
werkloos thuiszitten |
6 |
172 |
naor de weerslag goan |
naar de bliksem gaan |
5 |
173 |
nie umliek willen |
niet willen toegeven |
5 |
174 |
niet under de gaanzen oetbrödt wezen |
niet dom zijn |
7 |
175 |
oet de rieg' loopen |
buitensporig worden |
5 |
176 |
op 'n biesterbaan brengen |
in verwarring brengen |
5 |
177 |
op 'n scheet oetlopen |
op niets uitlopen |
5 |
178 |
op 't aor doen |
aanpraten |
6 |
179 |
op 't iezer bieten willen |
willen aanpakken |
7 |
180 |
op 't leverei kommen |
op hun falie geven |
5 |
181 |
op 't oor dreien |
opscheppen met, aansmeren |
7 |
182 |
op d'rekken gaon |
het hazepad kiezen |
5 |
183 |
op de foggel gaon |
er vandoor gaan |
5 |
184 |
op de kaor nemen/kriegen |
op de hak nemen, beetnemen |
5 |
185 |
op de naod krabben |
door zijn geld heen zijn |
6 |
186 |
op de rogge gooien |
uitkomen met (een speelkaart) |
5 |
187 |
op de snuup gaon |
eropuit om te grazen op andermans terrein; van koeien |
5 |
188 |
op e lappen komen |
op de proppen komen |
5 |
189 |
op een drietnust oetdreijen |
op een sof uitdraaien |
5 |
190 |
op heeg' en stroek hen hangen |
uitlenen zonder voldoende zekerheid van teruggave |
6 |
191 |
op luster zitten/staon |
zitten/staan afluisteren |
5 |
192 |
op takken wezen |
in zijn schik zijn |
6 |
193 |
op vertok hollen |
aan het lijntje houden |
5 |
194 |
op zwörm pazzen |
thuisblijven omdat zijn vrouw op de laatste dagen loopt |
5 |
195 |
opt jepon geven |
op zijn falie geven |
5 |
196 |
opt leste liggen |
op sterven liggen |
5 |
197 |
raod sloan |
beraadslagen |
6 |
198 |
reur kommen |
in beweging komen; loskomen, op dreef raken |
6 |
199 |
revaenzie hollen |
wraak nemen |
6 |
200 |
roosies zörgen laoten |
luchthartig, onbekommerd over de toekomst leven |
6 |
201 |
schrok in de maog hebben |
honger hebben |
7 |
202 |
schuld met een hebben |
zich jegens iemand schuldig gemaakt hebben |
9 |
203 |
slim an ' deurgang zijn |
diarree hebben |
6 |
204 |
snöt en kwiel raeren |
tranen met tuiten huilen |
6 |
205 |
stand griepen |
bestendigd worden, blijvend worden |
6 |
206 |
t an 't enn kriegej met iemand |
t aan de stok krijgen met iemand |
8 |
207 |
t an d' stek kriegen met |
het aan de stok krijgen met |
7 |
208 |
t an de loop hebben |
het aan de gang hebben |
8 |
209 |
t an de loop hebben met een |
verkering hebben met iemand |
8 |
210 |
t an de pan laoten branden |
het erbij laten zitten |
5 |
211 |
t an de ruumte hebben |
ruimte genoeg hebben |
5 |
212 |
t braandt hum niet op de nagel |
hij zit niet om geld verlegen |
9 |
213 |
t er an geven |
ermee ophouden |
7 |
214 |
t er deur drieven |
er een potje van maken |
7 |
215 |
t geét hum deur 'n haard bot |
het kost hem erg veel moeite |
5 |
216 |
t gien woord hebben willen |
er niet voor willen uitkomen |
9 |
217 |
t houwelk klaor hebben |
het huwelijk beklonken hebben, het eens zijn |
7 |
218 |
t in d' weet hebben |
er weet van hebben |
5 |
219 |
t kennen moeten |
het onderspit moeten delven |
6 |
220 |
t lien moeten |
het moeten ontgelden |
7 |
221 |
t like maken |
de schuld vereffenen |
5 |
222 |
t loon treffen |
tot overeenstemming komen over het loon |
6 |
223 |
t ma(a)lvel anhebben |
mal doen |
6 |
224 |
t met (ien) in 't wiere hebben |
het met (iemand) aan de stok hebben |
7 |
225 |
t mit (ien) in 't fiene hebben |
het met iemand aan de stok hebben |
7 |
226 |
t oet de kiek kennen |
erg handig in iets zijn |
7 |
227 |
t op d'oren of waogen |
het uiterste riskeren |
7 |
228 |
t op de zaemels krieg'n |
het op de zenuwen, te kwaad krijgen |
5 |
229 |
t op zak hebben |
het op de heupen hebben |
5 |
230 |
t ritsen kunnen |
klaarspelen, halen |
7 |
231 |
t veur de krenten kriegen |
ontroerd raken |
5 |
232 |
t veurwoord hebben |
het grootste woord hebben |
7 |
233 |
t vuur wel instrieken kunnen |
er beter aan doen het maar op te geven; zijn biezen wel kunnen pakken |
8 |
234 |
te schoor zetten |
schrap zetten |
5 |
235 |
te vogelweide liggen |
verwilderd, onbeheerd heenliggen, resp. liggen; van land |
5 |
236 |
um ('n) lo(u)chien gaon |
sterven |
5 |
237 |
um de dolm loopen |
zijn tijd lopen te verbeuzelen |
5 |
238 |
um lever gaon |
ontzien/sparen |
5 |
239 |
unner struksie van (ien) staon |
iemands aanwijzingen moeten volgen |
8 |
240 |
uut de bosch komen |
voor de draad komen |
5 |
241 |
vael uut de hoek komen |
gemeen uit de hoek komen |
5 |
242 |
van de lappen kunnen |
uit de voeten kunnen |
5 |
243 |
van gien teuws of meuws mer weten |
nergens meer benul van hebben |
5 |
244 |
vel over bot wezen |
erg mager zijn |
4 |
245 |
vet in aandermans schöttel zien |
(menen te) zien dat een ander het best heeft, dat hij er goed van eet |
6 |
246 |
veur 'n dooneet liggen |
ongebruikt liggen |
5 |
247 |
veur 'n gewoonte hebben |
gewoon zijn |
6 |
248 |
veur 'n ongeboren vrezen |
onheil vrezen |
5 |
249 |
veur de stoel trouwen |
in de kerk trouwen? |
5 |
250 |
veur mats liggen |
uitgeput neerliggen |
5 |
251 |
vlak slaon |
op niets uitlopen |
5 |
252 |
voel schouwen |
verdenken, in de gaten houden |
5 |
253 |
wal van de woord kunnen |
welbespraakt zijn |
6 |
254 |
wat gram wezen |
genoeg van iets hebben |
8 |
255 |
wat in de musse hebben |
iets in de zin hebben |
8 |
256 |
wat in de slenter hebben |
ergens de slag van te pakken hebben |
8 |
257 |
wat niks in de reken hebben |
iets helemaal niet tellen, erg onbeduidend vinden |
8 |
258 |
wat um haans hebben |
met iets bezig zijn |
8 |
259 |
wörms kriegen |
een knagend, onmrustig gevoel krijgen |
6 |
260 |
zich 't gat oet de hengen lopen |
zich de benen uit het lijf lopen |
9 |
261 |
zien vliet anwenden |
zijn best doen |
7 |
262 |
zien wil kriegen |
zijn zin geven |
8 |
263 |
zuk de buus oetlachen |
zich een kriek lachen |
6 |
264 |
zuk reur geven |
zich roeren, van zijn aanwezigheid blijk geven |
6 |
265 |
éen op de botten zitten |
iemand achter de vodden zitten |
7 |