1 |
aan gruzelemente slaan |
Helemaal kapot slaan |
5 |
2 |
an 't mes rijge |
doorsteken als bedreiging |
5 |
3 |
an de weet komme |
te weten komen |
5 |
4 |
angaan as de lebendege duvel |
vreselijk tekeer gaan |
5 |
5 |
bal zijn |
er is ergens ruzie |
7 |
6 |
betrekking hebben op |
zich aangetrokken voelen tot |
6 |
7 |
bij 't hek zijn |
bijdehand zijn |
6 |
8 |
bij de roest kope |
niet afgewogen, maar naar schatting kopen |
5 |
9 |
binne mikke zijn |
binnen zijn, geborgen |
6 |
10 |
blaffe van de honger |
hevige honger hebben |
5 |
11 |
bove Jan zijn |
de moeilijkheden te boven zijn |
5 |
12 |
bruiloft houwe |
een beerput ledigen |
6 |
13 |
dat gaat van sassenbloed |
dat gaat slechts met moeite |
5 |
14 |
dat houwt er maar om |
dat is maar nauwelijks het geval |
5 |
15 |
Dat kun je niet maken! |
dat mag je niet doen, dat is niet respectvol |
8 |
16 |
dat mag Joost wete |
daar weet ik niets van |
7 |
17 |
de blankste billen hebben |
de winnaar zijn |
7 |
18 |
de bokkepruik op hebben |
slecht gehumeurd zijn |
7 |
19 |
de broodkrummels stekn 'm |
iemand die t te weelderig heeft en daardoor dartel wordt |
5 |
20 |
de duim op 't zinkgat hebbe |
zorgen dat er niet teveel geld wordt uitgegeven |
7 |
21 |
de hort op zijn |
Weg zijn |
6 |
22 |
de spat 'r in zette |
er van door gaan |
6 |
23 |
deur de dirrekedons motte |
het moeilijk krijgen |
6 |
24 |
een bord voor z'kop hebbe |
onbeschaamd zijn |
7 |
25 |
een ei in z'n gat kenne gaar koke |
hij zit erg in benauwdheid |
7 |
26 |
een snee in z'n neus hebben |
dronken zijn |
7 |
27 |
een stuk in z'n kraag hebbe |
dronken zijn |
7 |
28 |
een tukkie doen |
een middagdutje doen |
7 |
29 |
eiere gare |
dagelijkse activiteit van eieren verzamelen |
6 |
30 |
eige roem stinkt |
? iemand die t te weelderig heeft en daardoor dartel wordt |
5 |
31 |
er de sokke in zette |
hard wegrennen |
7 |
32 |
ergens 'n veer late |
belasterd worden |
6 |
33 |
ergens een dagtaak aan hebben |
heel veel werk hebben aan iets; er de hele dag mee bezig zijn |
10 |
34 |
ergens geen deeg van hebbe |
er geen voldoening van hebben |
8 |
35 |
ergens je lakense bril veur opzette |
dat zal ik eens goed bekijken |
8 |
36 |
ergens kakhuize mee kenne dekke |
er zijn er veel te veel |
7 |
37 |
ergens mee op de lappe komen |
voor de dag komen |
7 |
38 |
ergens mit de breeje bijl inhakke |
royaal zijn |
7 |
39 |
ergens niet over uit kenne |
hoogst verwonderd over iets zijn |
7 |
40 |
erge´s mee voor de draad komme |
Iets (meestal gevoelens) naar voren brengen, opbiechten |
7 |
41 |
gebbetjes make |
grapjes maken |
6 |
42 |
geen asem voor geld hebben |
het druk hebben |
7 |
43 |
geen gate mee uit kunne |
met die persoon is niets te beginnen |
6 |
44 |
geen pruim voor 'n ben vol zijn |
zeer zwijgzaam zijn |
7 |
45 |
geen zit in je gat hebbe |
niet stil kunnen zitten |
7 |
46 |
goed geneesvlees hebbe |
lichaam herstelt snel na operatie |
7 |
47 |
goed in z'n wand zitte |
stevig zijn |
5 |
48 |
halskeels werk hebbe |
nauwelijks klaar kunnen krijgen |
7 |
49 |
Het grondgat van iets willen weten |
? alle details van iets willen weten |
9 |
50 |
het hart uit z'n lijf spugen |
heel erg spugen |
9 |
51 |
iemand an de dijk zette |
hem plotsling ontslaan |
7 |
52 |
iemand burreg voor iets staan |
ergens voor in staan |
8 |
53 |
iemand de dampen andoen |
kwellinge veroorzaken |
10 |
54 |
iemand de keel afbijten; het bijt hem de keel af |
hij kan er haast niet afblijven, zo veel honger heeft hij |
9 |
55 |
iemand de les lezen |
iemand duidelijk zeggen dat 'ie iets verkeerd heeft gedaan |
9 |
56 |
iemand de pé op z'n neus zette |
hem tevoren een krachtige waarschuwing geven |
8 |
57 |
iemand in z'n zak hebben |
iemand door hebben |
8 |
58 |
iemand kenne zwete |
hem gemakkelijk de baas kunnen blijven |
8 |
59 |
iemand op z'n mieter geve |
een pak slaag toedienen |
7 |
60 |
iemand op z'n pokkel geve |
een pak slaag toedienen |
7 |
61 |
iemand op z'n vessie spuge |
iemand de ongezouten waarheid vertellen |
7 |
62 |
iemand stok en bal geve |
iemand plotseling voor een beslissing plaatsen |
8 |
63 |
iemand te graze nemen |
Iemand voor de gek houden / fysiek letsel toebrengen |
7 |
64 |
iemand te kakke zette |
iemand zo onder handen nemen dat hij niets meer in te brengen heeft |
7 |
65 |
iemand uit de stront hale |
iemand weer tot eer brengen en vooruit helpen |
7 |
66 |
iemand voet geve |
iemand steun geven in zijn denkbeelden en gevoelens |
8 |
67 |
iets in de snot hebbe |
iets in de gaten hebben |
8 |
68 |
iets in z'n oor late rijze |
iets wel horen, maar er geen nota van nemen |
7 |
69 |
in 't gemoet gaan |
tegemoet gaan |
5 |
70 |
in 't versier hebbe |
te wachten hebben |
6 |
71 |
in de kijkert lope |
ongewenst aandacht trekken |
5 |
72 |
in de knoei zitte |
Problemen hebben |
5 |
73 |
in de maling neme |
voor de gek houden |
5 |
74 |
in de neste zitte |
in moeilijkheden verkeren |
5 |
75 |
in de slof blijve |
niet gedaan worden |
5 |
76 |
in t gemoet gaan |
tegemoet gaan |
5 |
77 |
in t labberent zijn |
ziekelijk zijn |
6 |
78 |
in z'n knolletuin zijn |
in z'n sas zijn |
6 |
79 |
in z'n nest jage |
bang maken |
5 |
80 |
in z'n raap geslagen hebben |
veel eten |
6 |
81 |
in z'n stinkerd zitte |
bang zijn, in angst zitten |
5 |
82 |
in zijn achterkamer zijn |
terneergeslagen |
6 |
83 |
je hart uit je lijf spuge |
hevig braken |
7 |
84 |
Je kunt me de bout hachelen! |
laat maar zitten, stik erin |
10 |
85 |
jij ken 'm wel maken en breke |
jij bent veel sterker dan hij |
7 |
86 |
leg toch niet te kalegezichte |
zanik, zeur toch niet |
4 |
87 |
maling aan iets hebben |
er niet om geven |
7 |
88 |
merd an iets hebbe |
er niet om geven |
7 |
89 |
met 'n opgestreke zeil komen |
boos en tevens van plan die boosheid te luchten |
5 |
90 |
mit 'n helm geboren zijn |
voorspellende gave hebben |
6 |
91 |
mit de kenijne deur de tralies kenne vrete |
heel mager zijn |
5 |
92 |
n brom in hebbe |
dronken zijn |
7 |
93 |
n buik mit bene hebbe |
zwanger zijn |
7 |
94 |
n gruwel zijn |
erg zijn |
7 |
95 |
n handtast zijn |
dat kost niet veel tijd |
7 |
96 |
n veer van z'n gat kenne blaze |
je iets beter voelen? |
7 |
97 |
onder de geboie staan |
ondertrouwd zijn |
5 |
98 |
op 't mat komme |
betrappen bij iets dat niet in orde is. |
5 |
99 |
op apegapen liggen |
zieltogen / erg benauwd zijn |
6 |
100 |
op de schupstoel zitte |
niet zeker weten of men in zijn huis kan blijven wonen. |
5 |
101 |
op iemand lope |
iemand trachten te ontmoeten, opwachten om hem een pak slaag te geven, te molesteren, verwonden |
5 |
102 |
op je achterste poten gaan staan |
boos worden / zo veel mogelijk moeite doen |
6 |
103 |
op je brits krijgen |
straf krijgen |
5 |
104 |
op je leste benen lopen |
niet lang meer te leven hebben |
5 |
105 |
op katjesspul uitlope |
op ruzie uitlopen |
5 |
106 |
op merode zijn/gaan |
gaan stropen |
5 |
107 |
op scheut zijn/rake/komme |
gevorderd zijn |
5 |
108 |
op studie legge |
studeren |
5 |
109 |
op te suikerstukke komme |
een bezoek brengen bij een kraamvrouw |
5 |
110 |
op z'n flikker geven |
Een standje geven / klappen uitdelen |
6 |
111 |
op z'n rug te spreke zijn |
zeer ontevreden zijn over iets |
6 |
112 |
op z'n zeuve gemakke |
heel langzaam, heel kalmpjes aan |
5 |
113 |
op/over z'n rekening zijn |
wordt gezegd van een koe die de datum heeft bereikt, waarop ze kalven moet, of als die datum overschreden is |
6 |
114 |
opgroeie voor galg en rad |
van die jongen komt niets terecht |
5 |
115 |
parlevinke |
rondlopen zonder doel |
5 |
116 |
poot-an speulen |
hard werken |
6 |
117 |
praatjes waar de lommerd geen briefie op geeft |
kletspraat |
5 |
118 |
rut zijn |
alles verloren hebben |
7 |
119 |
smoel op iets hebben |
zin in iets hebben |
9 |
120 |
stinkbokkem slechte sigaar |
? |
5 |
121 |
t huisie bij t schuurtje late |
niet al te royaal aanleggen |
6 |
122 |
t is een rare kanebraier |
rare vent |
5 |
123 |
t is nie veul pere waard |
t is weinig waard |
5 |
124 |
t is ontlatend |
het dooit iets |
5 |
125 |
t is toch 'n spul |
t is raar |
5 |
126 |
t is toch een moord |
het is toch erg |
5 |
127 |
t luistert nauw |
nauwkeurigheid is vereist |
5 |
128 |
t nie kunnen make |
niet met gepast geld kunnen betalen |
6 |
129 |
t op je heupe hebbe |
Ineens heel actief worden / ineens iets heel raars/wilds doen |
6 |
130 |
t weer luistert |
t is zeer stil, er is geen zuchtje wind |
5 |
131 |
te pas komme |
een vrij ernstig ongeluk krijgen |
5 |
132 |
thuis legge |
in de kost zijn |
6 |
133 |
uit je doppen moeten kijken |
Uitkijken, oppassen |
7 |
134 |
van 'n scheet een donderslag make |
sterk overdrijven |
6 |
135 |
van de hoge boom leve |
zijn kapitaal interen |
5 |
136 |
van de vurk in de griep valle |
van de regen in de drup raken |
5 |
137 |
van een kouwe kerremes thuis komen |
er slecht af komen |
6 |
138 |
van wanten weten |
goed weten wat er te koop is, of wat 't leven eist en er zich door kunnen slaan |
6 |
139 |
voor gerst en kaneelwater lope |
voor spek en bone meedoen |
5 |
140 |
voor iemand in de bocht springen |
werk overnemen |
5 |
141 |
voor zijn kont schoppe; dat karweitje zullen we maar 's gauw voor zijn kont schoppe |
afmaken |
5 |
142 |
we motte 't huisie bij 't schuurtje late |
we moeten niet teveel geld uitgeven |
8 |
143 |
z'n eige uit-te-naad werreke/lope |
zeer zwaar werk doen |
7 |
144 |
z'n gat in z'n arm nemen |
er vandoor gaan |
7 |
145 |
z'n mellek optrekke |
terugkrabbelen |
7 |
146 |
z'n ogen laten beschiete |
even indommelen |
7 |
147 |
z'n streng vasthouwe |
niet toegeven |
7 |
148 |
zwiet slaan |
de rijke uithangen |
6 |
149 |
z´n draai hebbe |
genoegen hebben |
8 |