| 1 |
('t geweldj?) doe nen ezel schijten |
tegen geweld is niets bestand |
6 |
| 2 |
(a) ophangen on een string saroop |
gezegde hangt o op on een string saroop (altijd imperatief?) waarin de streng siroop een onbestaand iets is, maar het geheel een equivalent van 'loop naar de hel, de maan' |
6 |
| 3 |
(al?) rond geweest zijn |
1. doelend op de collecte in de kerk, 2. ook gezegd tot een bezoeker die niet gaat zitten |
6 |
| 4 |
(al?) slechter eet'n op (mei?) fierket g'ad emmen |
gezegd bij het zien van een mooie vrouw |
7 |
| 5 |
(d'r?) is gienen brijzel vet oan |
gezegd van iemand die zeer mager is |
7 |
| 6 |
(d'r?) zitj kruim achter |
hij heeft macht |
5 |
| 7 |
(de) deugnieterij es 't land mie'ester |
er is veel onrechtvaardigheid in de maatschappij |
7 |
| 8 |
(dor) es d'n endj o verloren |
het is zo erg dat men het niet kan overzien |
6 |
| 9 |
(dor?) es niet o gelegen |
dat mag gerust geweten zijn |
6 |
| 10 |
(dor?) zitten koekken |
daar zit geld |
5 |
| 11 |
(e wad?) avans maken |
opschieten (altijd imperatief?) |
6 |
| 12 |
(een giel?) doewwerink zijn |
verwarring |
7 |
| 13 |
(em) in (iets) opfretten |
zich daarin opvreten, zenuwachtig zorgen maken |
8 |
| 14 |
(em) n'en nek zetten |
zich aanstellen, dik doen |
6 |
| 15 |
(er?)van ingezwolgen zijn |
dermate van iets of iemand ingenomen zijn dat men geen enkel negatief punt meer ziet |
6 |
| 16 |
(ergens) gezoewwen en gebrijen zitten |
er niet weg te branden zijn |
5 |
| 17 |
(eur?) ne kie'er zetten |
gaan plassen |
6 |
| 18 |
(eur?) u'eftletter 'o' gedieldj emmen |
niets erfden |
9 |
| 19 |
(gie'en?) affronten kennen |
geen schaamtegevoel hebben |
6 |
| 20 |
(gie'en?) apprensje moken |
aanstalten |
6 |
| 21 |
(gie?) gedinken ne mier? on (iet) emmen |
iets niet meer herinneren |
9 |
| 22 |
(gielemoal?) uit zij loef* stoon |
niet meer staan zoals het hoort (*loef=bij elkaar kruisende stukken hout, de inkeping in het ene stuk, waarbij het andere wordt ingelaten) |
5 |
| 23 |
(gien?) affront (er?)in emmen |
schaamte |
7 |
| 24 |
(gien?) beslag moken |
drukte, aanmatiging |
6 |
| 25 |
(gien?) vues keinnen agen |
gezegd van iemand die niet kan zingen |
7 |
| 26 |
(giene?) piep (ne mier?) geven |
geen kik meer geven |
6 |
| 27 |
(giene?) weg kunnen |
? |
7 |
| 28 |
(gienen?) teik boezjeren |
onbeweeglijk blijven |
6 |
| 29 |
(iem.) afduissen/afkuisten/aftukken |
afranselen |
7 |
| 30 |
(iem.) buitejassen/buitekoteren |
iemand aan de deur zetten, al dan niet met geweld |
8 |
| 31 |
(iemand) 'n een tie'en onder (zij) gat geven |
iemand wandelen sturen |
8 |
| 32 |
(iemand) 'n eut geven |
iemand een mep verkopen |
8 |
| 33 |
(iemand) 'n galet geven |
een klap geven |
8 |
| 34 |
(iemand) 't ei uit (zij) gat vrogen |
iemand uithoren tot en met |
8 |
| 35 |
(iemand) 't eirt instampen |
iemand op een brutale wijze een illusie ontnemen |
8 |
| 36 |
(iemand) (iet) afdoen |
afhandig maken op een minder fraaie wijze |
8 |
| 37 |
(iemand) (iet) afloetsjen/aftroetsjelen/afluizen/aftroggelen |
met slinkse middelen iemands geld of goed afhnandig maken |
8 |
| 38 |
(iemand) (iet) aftrassen |
afzetten, meer pejor. dan 'afloetsen'/'aftroetsjelen' |
8 |
| 39 |
(iemand) (nie'en?) ontrieven |
"as ek o nie'en ontrief"=gezegd wanneer iets aangeboden wordt en men beleefdheidshalve antwoordt: ik beroof je hiermee toch niet van iets dat je nog nodig hebt of iets dat je dierbaar is |
8 |
| 40 |
(iemand) (zijn) eirten geven |
veel slaag geven |
10 |
| 41 |
(iemand) (zijn) evanzjielle zeggen |
de waarheid zeggen |
10 |
| 42 |
(iemand) afdruegen |
afranselen, ook winnen (bv. bij kaarten) |
8 |
| 43 |
(iemand) bij den bok doen |
iemand bedotten |
8 |
| 44 |
(iemand) d'abseluusje zonder biechten geven |
hij ziet er de onschuld zelf uit |
8 |
| 45 |
(iemand) de keirre uit (zij) gat vrogen |
iemand uitvragen tot over de grens van de beleefdheid |
8 |
| 46 |
(iemand) den board afdoen |
iemand de baas zijn |
8 |
| 47 |
(iemand) een eirt geven |
iemand een mep geven |
8 |
| 48 |
(iemand) een voart fliekken |
iemand beetnemen |
8 |
| 49 |
(iemand) faveuren doen |
iemand bevoordelen |
8 |
| 50 |
(iemand) goeie loef geven |
iemand goeie moed geven |
8 |
| 51 |
(iemand) in de zak zetten |
bedriegen |
8 |
| 52 |
(iemand) in droan agen |
iemand aan het lijntje houden, iemand beletten te doen wat hij meende te doen |
8 |
| 53 |
(iemand) kunnen brannen |
hij is graatmager |
9 |
| 54 |
(iemand) lotte luepe mee 't oar a buiten |
zich om iemand niet bekommeren |
8 |
| 55 |
(iemand) mee 't vel a buiten lotte lupen |
iemand links laten liggen |
8 |
| 56 |
(iemand) mee kruisen en voanen inoalen |
erg ingenomen zijn met iemands komst |
8 |
| 57 |
(iemand) mee ne schreinsj gezien emmen |
nog net even gezien hebben, glimp |
9 |
| 58 |
(iemand) miesmie'esteren |
fout / medisch verkeerd behandelen |
8 |
| 59 |
(iemand) ne kloesj opgeven |
iemand iets wijsmaken |
8 |
| 60 |
(iemand) ne kluet aftrekken |
iemand bedriegen |
8 |
| 61 |
(iemand) ne kluit geven |
gezegd van iemand die er sullig uitziet |
8 |
| 62 |
(iemand) ne pennink jonnen |
iemand iets aandoen waar hij niet op gesteld is |
8 |
| 63 |
(iemand) ne schip onder (zijn) ie'ekelen geven |
iemand een trap onder zijn kloten geven of iemand de laan uitsturen |
8 |
| 64 |
(iemand) ne wientjel onder (zijn) kont geven |
een trap onder de kont |
8 |
| 65 |
(iemand) nen boenk geven |
bonk/stoot/slag |
8 |
| 66 |
(iemand) nen doef geven |
ruwe duw |
8 |
| 67 |
(iemand) nen teirt onder (zij) gat geven |
schop |
8 |
| 68 |
(iemand) o (zij) goaren emmen |
er mee zitten |
9 |
| 69 |
(iemand) oagoan |
aanvallen |
8 |
| 70 |
(iemand) onder (zij) goaren geven |
iemand er van langs geven |
8 |
| 71 |
(iemand) op (zij) strued leggen |
iemand vloeren |
8 |
| 72 |
(iemand) op snee pakken |
iemand monsteren |
8 |
| 73 |
(iemand) op zijn 'n nest pakken |
iemand thuis aantreffen of op de plaats waar hij met iets bezig is |
8 |
| 74 |
(iemand) opsmijten |
iemand erferen |
8 |
| 75 |
(iemand) over 't ijs lie'en |
iemand verleiden |
8 |
| 76 |
(iemand) uit d'n nest langen* |
bedriegen (*lett. stelen, garen) |
8 |
| 77 |
(iemand) va ziensj kennen |
iemand kennen van aanzien, maar verder onwetend over de identiteit |
8 |
| 78 |
(iemand) weirkstelleg moken |
iemand aan het werk zetten |
7 |
| 79 |
(iemand) zakken opgeven |
iemand iets wijs maken |
8 |
| 80 |
(iemand) zijn saloa geven |
iemand een uitbrander geven |
10 |
| 81 |
(iemand/iets) achternoar goan |
iemand of iets volgen |
6 |
| 82 |
(iemand/iets) mie'ester kunnen |
de baas kunnen, een hoeveelheid voedsel naar binnen krijgen |
8 |
| 83 |
(iet) doen veur d'n em |
iets doen uit hebzucht |
8 |
| 84 |
(iet) in 't snotjen emmen |
lucht hebben van iets, iets door hebben |
9 |
| 85 |
(iet) in besprak emmen |
iets in bestelling hebben |
9 |
| 86 |
(iet) in de mot emmen |
een vermoeden hebben |
9 |
| 87 |
(iet) mee krot en mot opeten |
alles naar binnen werken |
8 |
| 88 |
(iet) nie? gewoar worden |
geen pijn doen |
5 |
| 89 |
(iet) on 't klokzjie'el angen |
overal rondbazuinen |
8 |
| 90 |
(iet) op (zijn?) affront pakken |
zich gekrenkt voelen |
8 |
| 91 |
(iet) tegen d'n dieren dans ku'epen |
iets aan hoge prijs kkopen |
8 |
| 92 |
(iet) tot de leste frang uitpegelen |
uitkienen, door wikken en wegen tot de meest voordelige oplossing komen |
8 |
| 93 |
(iet) tuep (op een hoop) sloan |
in de gauwte wat doen, klaarmaken |
8 |
| 94 |
(iet) van (o) gat schudden |
zich van iets af maken |
8 |
| 95 |
(iet) van de weirk wig roeien |
iets afwimpelen, te kennen geven dat men er niets voor voelt en er dus niet wenst over te praten |
8 |
| 96 |
(iets) achternoar goan |
nagaan |
7 |
| 97 |
(iets/iemand) ne frot geven |
was- of kuisbeurt, zowel van personen, wasgoed, als voorwerpen (bv. vloeren) |
7 |
| 98 |
(ieverast) nortoe snokken |
ergens naartoe gaan, meestal fors stappend |
5 |
| 99 |
(men?) buizze kussen |
loop naar de maan (altijd imperatief?) |
8 |
| 100 |
(mij?) gienen bedankt wij'erd zijn |
mij geen dankwoord waard zijn |
7 |
| 101 |
(mijn'n?) neus nie? afbijten |
reactie op iemand die je toesnauwt |
8 |
| 102 |
(mijn?) gelegentijt zeggen |
ik heb gezegd wat ik meende te moeten zeggen |
8 |
| 103 |
(mijn?) ijsdeirem uitdagen |
gezegd bij een moeilijke stoelgang |
8 |
| 104 |
(mijn?) knoppen kussen |
loop naar de maan (altijd imperatief?) |
8 |
| 105 |
(mijn?) schelf schijtj in |
mijn maag keert |
5 |
| 106 |
(mijne?) kop beist open en toe |
ik heb hevige hoofdpijn |
5 |
| 107 |
(mijne?) moed schoot vul |
ik werd door de emotie aangegrepen |
5 |
| 108 |
(mijne?) rug sloot open en toe va kaa |
ik heb het zeer koud |
5 |
| 109 |
(mijne?) zak kunnen opblijezen |
de pot op kunnen |
9 |
| 110 |
(mijnen?) bijer grolt |
ik heb honger |
5 |
| 111 |
(moar?) flut zijn |
gezegd van een minderwaardig goed |
6 |
| 112 |
(mor?) ne kleinen ambras zijn |
(een kleine) inspanning, moeite |
7 |
| 113 |
(nie) veel iever (d'r?)op emmen |
er veel of weinig zin in hebben |
7 |
| 114 |
(nie) veel klaps (er?)oan emmen |
er niet mee kunnen praten |
7 |
| 115 |
(nie?) veel klap op emmen |
niet veel zeggen |
7 |
| 116 |
(niet te veel) zotte toeren (nie mie'er) doen |
kuren, grillen, uitspattingen |
6 |
| 117 |
(nog?) 't vel over de bie'enen zijn |
graatmager zijn |
7 |
| 118 |
(nog?) sloperkes in (zijn) uegen emmen |
nog niet goed wakker zijn |
7 |
| 119 |
(noga?) broeltje zijn |
onenigheid |
7 |
| 120 |
(noga?) galetten emmen |
veel geld |
9 |
| 121 |
(noga?) kleitsjuer geven |
van een ensemble dat luid speelt |
6 |
| 122 |
(noga?) ne poenk getrokken emmen |
ponk, een belangrijk/flink bedrag krijgen |
7 |
| 123 |
(nogal?) e peetjen zijn |
iemand waarop nogal wat aan te merken valt |
7 |
| 124 |
(nogal?) een karteisj geven |
klap, dreuk, ook m.b.t. een donderslag |
6 |
| 125 |
(nogal?) een oot hebben |
gezegd van iemand met een dik hoofd |
9 |
| 126 |
(nogal?) een pleitsj geven |
vallen |
6 |
| 127 |
(nogal?) een tikkenei zijn |
man met niet zo best gedrag |
7 |
| 128 |
(nogal?) iet gescheten zijn |
dat is er mij eentje |
7 |
| 129 |
(nogal?) luepmeirt zijn |
omslachtige formaliteiten |
7 |
| 130 |
(o) bluet gat (er?)van lotten zien |
gezegd van iets dat men rechtuit een flauwe bedoening vindt |
8 |
| 131 |
(o) gat (er?)o vijgen |
zich niet aantrekken |
8 |
| 132 |
(o) van dikte treikken |
er in slagen je plan te trekken |
6 |
| 133 |
(o?) annen a binnen en a buiten? kussen |
ge moogt tevreden zijn (imperatief) |
8 |
| 134 |
(o?) gezicht agen |
zwijgen (altijd imperatief?) |
8 |
| 135 |
(o?) klopperen uitsmijten |
gezegd wanneer iemand niet hard genoeg loopt om zijn doel te bereiken (altijd imperatief?) |
8 |
| 136 |
(o?) toot agen |
je mond houden |
8 |
| 137 |
(o?) veurdeur stot open |
(ironisch) gulp |
5 |
| 138 |
(onne?) smikkel agen |
zwijgen (altijd imperatief?) |
8 |
| 139 |
(onnen) beibbel agen |
je mond houden |
8 |
| 140 |
(pesies?) uit een duesken kommen |
net of hij uit een doosje komt, zo piekfijn uitgedost is hij |
5 |
| 141 |
(pessies?) (al?) e wa van e smoksken emmen |
verdachte, lees bedorven smaak |
7 |
| 142 |
(pessies?) luezen oorlog zijn |
een groot lawaai |
7 |
| 143 |
(vrie'ed) in 't slameur gezeten emmen |
beslommering, vuil werk, rommel |
6 |
| 144 |
(zich) 't eirt afluepen |
zo hard lopen dat het hart het begeeft |
6 |
| 145 |
(zich) afkappen |
zich te slapen leggen |
6 |
| 146 |
(zich) afzetten |
1. rustpauze inlassen bij het dragen van een last, 2. een vrouw die gaat plassen |
6 |
| 147 |
(zich) betingelen |
geprikt worden door brandnetels |
6 |
| 148 |
(zich) de kijt afluepen |
te hard gelopen hebben |
6 |
| 149 |
(zich) dued gelachen emmen |
ongelooflijk veel gelachen hebben |
7 |
| 150 |
(zich) gedreven agen |
zich kalm houden |
6 |
| 151 |
(zich) klessen |
zich moeten inspannen om te slagen |
6 |
| 152 |
(zich) op (zijne) faveur zetten |
bij voorbaat reeds een deel van zijn taak uitvoeren |
6 |
| 153 |
(zich) opagen |
zijn gevoeg of water ophouden |
6 |
| 154 |
(zich) oppakken |
zich uit de voeten maken, onverhoeds weggaan |
6 |
| 155 |
(zich) optoeteren |
opdoffen, uitdossen, zich mooi aankleden |
6 |
| 156 |
(zich) smijten |
uitbundig plezier maken |
6 |
| 157 |
(zich) tuep (op een hoop) sloan |
een verbond sluiten, een eenheid vormen, fuseren |
6 |
| 158 |
(zich) van (iet) vies moken |
walgen van iets |
8 |
| 159 |
(zich) voegen |
zich gedragen |
6 |
| 160 |
(zich/iemand) afprossen (on iet) |
uitputten, zichzelf of derden moe maken |
8 |
| 161 |
(zij) gat uitsloan |
dansen |
8 |
| 162 |
(zij) ziel'nuizeken verbrand emmen |
gezegd bij het drinken van iets wat gloeiend heet is |
6 |
| 163 |
(zij/eur) voar/moeder gescheten/geschiljerd/gedroajd en gesponnen zijn |
compleet/net zijn vader/moeder zijn |
9 |
| 164 |
(zij?) gat gekie'erd zijn |
verdwenen zijn, weg zijn |
9 |
| 165 |
(zij?) mie'ester tegenkommen |
zijn meerdere moeten erkennen |
8 |
| 166 |
(zij?) noten g'ad emmen |
een pak rammel |
9 |
| 167 |
(zij?) weer emmen |
iets prettig vinden, zich heerlijk kunnen uitleven |
9 |
| 168 |
(zij?) woter moken |
plassen |
8 |
| 169 |
(zijn'n) teitter agen |
zijn mond houden |
8 |
| 170 |
(zijn'n?) duvel es dued |
hij heeft zijn wilde haren verloren |
6 |
| 171 |
(zijn'n?) oas opdoen |
een belangrijke reserve inslaan, goed geld verdienen |
8 |
| 172 |
(zijn) bekomst van (iet/iem.) emmen |
van iets of iemand genoeg hebben |
10 |
| 173 |
(zijn) botten (er?)oan vijgen |
?zijn voeten eraan vegen (niet interesseren) |
8 |
| 174 |
(zijn) broek afsteken |
zijn gevoeg doen, afgaan |
8 |
| 175 |
(zijn) gangen gaan |
vrijpostig optreden, niet het minst met geld |
8 |
| 176 |
(zijn) gat nog nie? gekie'erd zijn |
pas vertrokken |
9 |
| 177 |
(zijn) gat on iet/iemand vijgen |
er niets op geven |
9 |
| 178 |
(zijn) getes vinnen |
zijn gading vinden |
8 |
| 179 |
(zijn) kas (er?)o vijegen |
er zich niets van aantrekken |
8 |
| 180 |
(zijn) kleine/grote kommiesje doen |
plassen of kakken |
8 |
| 181 |
(zijn) klueten on iet/iemand vijgen |
er niets op geven |
9 |
| 182 |
(zijn) kont on iet/iemand vijgen |
er niets op geven |
9 |
| 183 |
(zijn) lijezen (er?)o vijgen |
er niets om geven |
8 |
| 184 |
(zijn) moetsj nie (er?)over leggen |
gezegd van iemand met vrijpostige partnerkeuze |
8 |
| 185 |
(zijn) pietatten afgieten |
plassen |
8 |
| 186 |
(zijn) poart rieken |
zijn deel van de last nemen |
8 |
| 187 |
(zijn) pollevien (er?)o vijgen |
zijn hakken aan vegen |
8 |
| 188 |
(zijn) schip moeten? afkuisen |
ontslag moeten nemen |
9 |
| 189 |
(zijn) tien geboden lotte zien |
een oorveeg geven |
8 |
| 190 |
(zijn) voeten go wassen zijn |
gezegd van iets of iemand dat verdwenen is |
9 |
| 191 |
(zijn) voeten on iet/iemand vijgen |
er niets op geven |
9 |
| 192 |
(zijn) zjiep (er?)oan vijgen |
er zich niet druk over maken |
8 |
| 193 |
(zijn?) akses zijn (vrie'e?) gezakt |
gezegd van iemand die het vertrouwen verloor |
6 |
| 194 |
(zijn?) annen afgesneen zijn |
een belangrijke hulp verloren hebben |
9 |
| 195 |
(zijn?) beirt opzetten |
luidkeels huilen, wenen |
8 |
| 196 |
(zijn?) beziensj emmen |
? |
9 |
| 197 |
(zijn?) bue'enen op (iet) te wie'ek leggen |
vast rekenen op |
10 |
| 198 |
(zijn?) eirten meegat emmen |
een pak rammel gekregen hebben |
9 |
| 199 |
(zijn?) gangen maken |
met een bepaalde bedoeling een eerder ongewone weg te nemen |
8 |
| 200 |
(zijn?) ie'er kovelen |
zijn eer ophouden of redden, zijn best doen om een goed figuur te slaan |
8 |
| 201 |
(zijn?) kas kie-eren |
op zijn stappen terugkeren of zijn opinie wijzigen |
8 |
| 202 |
(zijn?) kas opfretten |
zich zenuwachtig zorgen maken |
8 |
| 203 |
(zijn?) krakken gad emmen |
er aan ten onder gegaan zijn |
9 |
| 204 |
(zijn?) melk es giel zeker? gekawweld |
gezegd van iemand die erg opgewonden is |
6 |
| 205 |
(zijn?) pees afdroan |
hard werken |
8 |
| 206 |
(zijn?) peil g'ad emmen |
voldoende drank |
9 |
| 207 |
(zijn?) pietatten afgieten |
plassen |
8 |
| 208 |
(zijn?) pietatten kommen uit |
zijn tenen steken door zijn kousen |
8 |
| 209 |
(zijn?) pijp uitkloppen |
sterven |
8 |
| 210 |
(zijn?) pollen nie kei tuis agen |
iemand die ongewenste intimiteiten pleegt |
8 |
| 211 |
(zijn?) schiep afkuisen |
ermee ophouden |
8 |
| 212 |
(zijn?) sloper veur (iet) loten |
zijn slapen voor iets laten, wakker liggen |
10 |
| 213 |
(zijn?) tie'enen uitkuisen |
zich inspannen om iets te bereiken |
8 |
| 214 |
(zijn?) tong angt op (zijn) eirt |
buiten adem zijn |
5 |
| 215 |
(zijn?) uefdletter 'o' van (iet) weten |
er niets van kennen |
10 |
| 216 |
(zijn?) uegen ston nie op (zij) gat |
hij ziet klaar uit zijn doppen |
5 |
| 217 |
(zijn?) vo'at fliekken |
zijn plan trekken |
8 |
| 218 |
(zijn?) voan afgeven |
afhaken, opgeven |
8 |
| 219 |
(zijn?) vontjes zitj uit |
gezegd wanneer bij een kleine jongen het slipje van zijn hemd uit zijn broekspijp piept |
5 |
| 220 |
(zijne) stij'ert in (zij) gat trekken |
terugkrabbelen, terugkomen op een eerder standpunt |
8 |
| 221 |
(zijne?) gijer schietj (er?)in |
hij krijgt er lust in, ook m.b.t. eten |
5 |
| 222 |
(zijne?) klopper zetten |
sterven |
8 |
| 223 |
(zijne?) kuirf zetten |
sterven |
8 |
| 224 |
(zijne?) mieddel overzien |
zijn eigen mogelijkheden inschatten |
8 |
| 225 |
(zijne?) pere zien |
met iets of iemand behoorlijk afzien |
8 |
| 226 |
(zijne?) zeg emmen |
inspraak |
9 |
| 227 |
(zijne?) zeg zeggen |
zijn mening uiten |
8 |
| 228 |
(zijnen?) bek in (zijn?) pluimen agen |
zwijgen, zich niet met de zaken bemoeien |
8 |
| 229 |
(zijnen?) bijer uitloaten |
luidruchtig plezier maken |
8 |
| 230 |
(zjust?) nen twiejedekker zijn |
een dragonder (?) lijken |
7 |
| 231 |
a biennen emmen |
niet openhartig zijn |
7 |
| 232 |
a eir'n nie (ammel?) onder dezeld' oenjer leggen |
niet alles op één paard inzetten |
6 |
| 233 |
achter (iet) sollesteren |
inlichtingen inwinnen (lett. solliciteren) |
7 |
| 234 |
achter (zijn) geld fluiten |
niet betaald worden |
5 |
| 235 |
achter d'oog goan |
spijbelen, haagschool houden |
5 |
| 236 |
afgebuisteld zijn |
afgeborsteld' = op zijn paasbest |
6 |
| 237 |
afgedeiggerd/afgestoken komen |
sleepvoetend aangestapt komen |
6 |
| 238 |
afrogen on (iet) emmen |
het is kledij die vlot en lang kan worden gedragen |
8 |
| 239 |
alles verkie'erd oppakken |
alles verkeerd interpreteren |
6 |
| 240 |
alom goan |
via een omweg gaan |
5 |
| 241 |
ambras moaken |
ruzie maken |
6 |
| 242 |
ambras zijn |
ruzie |
7 |
| 243 |
annen van de koesj houden |
handen thuis houden |
8 |
| 244 |
azue zijn |
in verwachting zijn (z'es azue) |
6 |
| 245 |
beduveld zijn (om…) |
belust op, verzot op |
6 |
| 246 |
bei de miekes goan |
prostituees opzoeken |
5 |
| 247 |
bei de weirk oalen |
erbij sleuren |
5 |
| 248 |
bei de zijnen kommen |
bijkomen |
5 |
| 249 |
beter de melk mee de pintj gepakt emmen |
hij had beter stiekem zijn vrouw bedrogen |
7 |
| 250 |
beziensj emmen |
bekeken worden |
9 |
| 251 |
biennen zijn |
schaapje op het droge hebben |
6 |
| 252 |
bientje pakken/lappen |
beentje lichten: iemand doen vallen door zijn eigen voet als een haak om diens been te slaan |
6 |
| 253 |
bij (zijn?) pietjen emmen |
te grazen nemen |
6 |
| 254 |
bij d'n troep zijn |
zijn legerdienst vervullen |
6 |
| 255 |
bij d'n uep zijn |
in gezelschap zijn |
6 |
| 256 |
blak en blu'et stoan |
gezegd van een huis te midden van een vlakke, weinig begroeide omgeving |
5 |
| 257 |
blij zijn mee een due mus |
tevreden zijn zonder werkelijke reden |
6 |
| 258 |
boven (mijne?) pegel gaan |
boven mijn begripsvermogen, verstand gaan |
5 |
| 259 |
boven (zijn?) peil zijn |
te veel gedronken hebben |
6 |
| 260 |
brak (barak) agen |
lawaai maken |
6 |
| 261 |
brak agen |
lawaai maken |
6 |
| 262 |
brie'ed/dowwel geledj zijn |
gezegd v. een sterk en breedgeschouderd man |
6 |
| 263 |
buizze geven |
er hard/goed tegenaan gaan |
6 |
| 264 |
d'er op nijpen |
bedoeld wordt geld: zuinig zijn |
5 |
| 265 |
d'er uit muizen |
stiekem of ongewenst verdwijnen |
5 |
| 266 |
d'er vanonder muizen |
stiekem of ongewenst verdwijnen |
5 |
| 267 |
d'n aan dag een komt nie allie'en |
maar ook ouderdomskwaaltjes |
5 |
| 268 |
d'n dapperen emmen |
diarree |
9 |
| 269 |
d'n duvel aagt de kij'es* |
t gaat er op aan komen (*kaars), de duivel is ermee gemoeid |
6 |
| 270 |
d'n eef* opgeten emmen |
het verkorven hebben (*zuurdesem) |
7 |
| 271 |
d'n endj zantj uitwijzen |
op het einde zal het resultaat blijken |
5 |
| 272 |
d'n noom mee (iemand) emmen |
vermoede verkering hebben met - al dan niet buitenechtelijk |
7 |
| 273 |
d'r angt een 'te' oan |
t is overdreven |
5 |
| 274 |
d'r es giene stoef op |
er is geen reden om er trots op te zijn |
6 |
| 275 |
d'r ing effenaf? een schuis op |
gezegd van iemand die erg vuil is |
5 |
| 276 |
d'r nie kunnen o rieken |
geen vergelijking mogelijk zijn, minder in waarde zijn |
6 |
| 277 |
d'r valt ewa smokkel |
het regent zachtjes |
5 |
| 278 |
d'r zitj poer achter |
gezegd van iemand die veel kracht heeft |
5 |
| 279 |
d'r zitj snee op |
er zit vaart achter (ook gezegd van een oudere die nog fluks fiets of stapt) |
5 |
| 280 |
da gift veiref |
dat wijst erop, dat stemt tot nadenken |
6 |
| 281 |
da nijpt o toch |
dat doet je toch iets |
6 |
| 282 |
da rieskeert |
het ziet er naar uit dat |
5 |
| 283 |
da verbiedj zijn eigen |
letterlijk: dat verbiedt zichzelf: de wetenschap dat iets slecht afloopt zorgt ervoor dat men het niet doet |
6 |
| 284 |
da zijn noga stampen |
dat is nogal wat (gezegd over een ernstig geachte gebeurtenis) |
6 |
| 285 |
da zijn stueten (ook: lappen, stampen) |
dat is nogal wat |
7 |
| 286 |
dad aagt de broek op |
dat is stevige kost |
6 |
| 287 |
dad o (noga?) miesterens oan |
daar kwamen nogal wat problemen bij kijken |
6 |
| 288 |
dad o dor plosj |
plaatshebben, zeer vaak bedoeld dat een koppel 'daar' gemeenschap had |
6 |
| 289 |
dat ligt (azu?) mee zijn logen |
dat varieert |
5 |
| 290 |
dat zijn lappen |
dat is nogal wat: gezegd over een onaangename gebeurtenis |
7 |
| 291 |
de bie'enen va (zei?) lijf luepen |
zich bovenmate inspannen voor iets |
6 |
| 292 |
de boeren loaten duissen |
wordt gezegd wanneer men zijn slag heeft thuisgehaald, dat met een zekere trots vertelt en er aan toevoegt dat de anderen nu maar lekker verder kunnen werken |
6 |
| 293 |
de broek opagen |
wordt gezegd van stevige kost |
6 |
| 294 |
de dieven tellen |
"het gaat je niks aan" |
6 |
| 295 |
de gruete zjaar voeren |
aanstellerig, weelderig doen en level |
6 |
| 296 |
de kaa kuissens (er?)af krijgen |
er koude koorts van krijgen |
6 |
| 297 |
de kat zitj in d'arloezje |
het zit scheef |
5 |
| 298 |
de keinne/'t keinneken zijn |
de oplossing die we nodig hadden |
7 |
| 299 |
de kriewelkuissens van (iet) krijgen |
het op de zenuwen krijgen |
8 |
| 300 |
de kuist* af goan |
? (*=korst) |
5 |
| 301 |
de kut af zijn |
de pees af zijn |
6 |
| 302 |
de leste kloe(t)sj opgeven |
de laatste vertrekken |
6 |
| 303 |
de maleuren slopen nie |
ongevallen dreigen achter elke hoek |
5 |
| 304 |
de muren ervan opkruipen |
gezegd wanneer men zich erg in iets opwindt |
6 |
| 305 |
de muren opluepen |
het onmogelijke doen om van iets af te raken, vb. van pijn |
6 |
| 306 |
de pees (d'r)op leggen |
zich hard inspannen om vlug klaar te zijn met een werk |
6 |
| 307 |
de pees af zijn |
het is afgelopen met haar of hem |
6 |
| 308 |
de peinnink jonnen |
klandizie gunnen, de oorspronkelijke betekenis kreeg een negatieve bijklank: iemand met iets onaangenaams opzadelen |
6 |
| 309 |
de piest in zijn |
weg zijn, vertrekken |
6 |
| 310 |
de plank af zijn |
een verloren zaak |
6 |
| 311 |
de pluim emmen |
de beste of de mooiste hebben, of zijn |
9 |
| 312 |
de riek in (o?) lijf emmen |
bedot zijn |
7 |
| 313 |
de roei onderagen |
er de tocht, de orde in houden |
6 |
| 314 |
de sjansaar is geschappeerd |
na verkeersongeval (ontsnappen aan de dood) |
6 |
| 315 |
de spelemaan zitj nog op 't deik |
ze zijn nog in hun wittebroodsweken |
5 |
| 316 |
de stie'enen uit de grond klogen |
zichzelf hard beklagen |
6 |
| 317 |
de vlam emmen |
opvliegers krijgen: vrouwen in de menopauze |
9 |
| 318 |
de wielje es een koa bie'est |
de weelde is moeilijk om dragen |
7 |
| 319 |
den bast af zijn |
geschramd, geschaafd (uitz. ook m.b.t. een beschadigd voorwerp) |
6 |
| 320 |
den bollewinkel op zijn |
ten onder aan't gaan zijn |
6 |
| 321 |
den duvel zitj er op |
gezegd van iets dat altijd opnieuw misgaat |
5 |
| 322 |
den uegen afschieten |
een flater begaan |
6 |
| 323 |
den uegen* afschieten |
een stommiteit begaan (*=?) |
6 |
| 324 |
deur (zijnen?) blok gekapt zijn |
failliete beenhouwerij |
6 |
| 325 |
deur de spielle kunnen |
door de beugel kunnen, er mee door kunnen |
6 |
| 326 |
deur de voor trekken |
door de modder halen |
5 |
| 327 |
die 't lank eet lot'nt lank angen |
wie veel geld heeft, kan dit ook tonen |
6 |
| 328 |
diek over dun goan |
de af te leggen afstand inkorten, door over velden en weiden te gaan, figuurlijk: niets ontzien |
5 |
| 329 |
doef zijn |
drukkend warm zijn, m.b.t. het weer |
6 |
| 330 |
doeffe zitten |
helemaal kapot, in de zin van volledig uitgeput |
5 |
| 331 |
e (giel?) pieket zijn |
een verwarrende situatie, een hele bedoening |
7 |
| 332 |
e kienjerand es ga gevoeltj |
kinderen zijn met weinig tevreden |
6 |
| 333 |
e schuddeken geven |
een kind schuddend over zijn bol strijken, bij wijze van compliment |
6 |
| 334 |
e stik in (zijn?) botten emmen |
dronken zijn |
7 |
| 335 |
e stik in (zijn?) kas emmen |
dronken zijn |
7 |
| 336 |
e stik in (zijn?) klueten emmen |
dronken zijn |
7 |
| 337 |
e stik in (zijn?) knoppen emmen |
dronken zijn |
7 |
| 338 |
e stik in (zijn?) kroog emmen |
dronken zijn |
7 |
| 339 |
e stik in (zijn?) lijezen emmen |
dronken zijn |
7 |
| 340 |
e stik in (zijn?) miziek emmen |
dronken zijn |
7 |
| 341 |
e vrieé pateken zijn |
iemand met een niet onbesproken gedrag of verleden |
7 |
| 342 |
e zweil oan emmen |
dronken zijn |
7 |
| 343 |
een (vrie'e) gasgreerde zijn |
zelfzeker iemand, durfal |
7 |
| 344 |
een botte bie zijn |
een grof iemand |
7 |
| 345 |
een brosken emmen |
kapsel met kortgeknipt en steil opstaand haar |
9 |
| 346 |
een eiken gekregen emmen |
bluts bij verkeersongeval |
7 |
| 347 |
een fars veur'n emmen |
een onaangename verrassing beleven |
7 |
| 348 |
een florantig lijeven emmen |
een kommerloos bestaan |
9 |
| 349 |
een gebrossel/nen brosselpot zijn |
het resultaat van 'brosselen' (fouten maken) |
7 |
| 350 |
een kas aftreikken |
grof vloeken |
6 |
| 351 |
een kleisj zijn |
een kwieke vrouw |
7 |
| 352 |
een ko(t)sj leggen |
(fig.) uitgebreid, veel eten |
6 |
| 353 |
een koensjt moken |
een buiteling over het hoofd maken, koprollen |
6 |
| 354 |
een kook van een schuirre* gekost emmen |
zeer veel geld gekost hebben (*schor,soort platvis) |
7 |
| 355 |
een noveen doen |
ei es weer een noveen on't doen: gezegd van episodische dronkaard die weer een zatte bui heeft |
6 |
| 356 |
een olleken veuren hebben |
voorrang, bevoorrecht |
6 |
| 357 |
een olpeinne* krijgen |
gezegd van iemand wiens kruin gaat kalen (*holpan, dakpan met luchtgat) |
6 |
| 358 |
een oot kosten |
veel geld kosten |
6 |
| 359 |
een oot schieten/geven/moken |
vallen |
6 |
| 360 |
een opspeling krijgen |
op de vingers getikt worden |
6 |
| 361 |
een pielle g'ad emmen |
pak slaag, nederlaag, op zijn donder gekregen |
7 |
| 362 |
een pijer geven |
een klap geven |
6 |
| 363 |
een pijer opemmen |
dronken zijn |
6 |
| 364 |
een root afsteken |
een lang verhaal doen |
6 |
| 365 |
een scheet lachen |
gezegd wanneer er in ernstige omstandigheden toch nog de tijd is om even te lachen |
6 |
| 366 |
een slokkertong emmen |
slissen |
9 |
| 367 |
een smeet van (iet/iemand) wig emmen |
in enige mate op iemand gelijken, meer innerlijk qua karakter, dan qua uiterlijk |
8 |
| 368 |
een strie'ep (d'r)van wig emmen |
er op gelijken |
7 |
| 369 |
een strijel krijgen |
een vlaag van zinsverbijstering of - minder - van woede krijgen |
6 |
| 370 |
een tiekkenei geven |
een botsing hebben |
6 |
| 371 |
een uegsken op (iemand) emmen |
verliefd zijn |
9 |
| 372 |
een uegsken treikken |
knipogen |
6 |
| 373 |
een vliegene kroa ee mie'er as een ziettene |
wie zich af en toe verplaatst verhoogt zijn kansen |
6 |
| 374 |
een voart tegengekommen zijn |
iets meegemaakt hebben |
7 |
| 375 |
een voor mee (iemand) rein |
met iemand een gang gaan |
8 |
| 376 |
eiremoei taroef zijn |
op zwart zaad zitten |
7 |
| 377 |
eirg in (iet) emmen |
inzicht in iets hebben |
9 |
| 378 |
eirt van afgank zijn |
moeilijke stoelgang hebben / gierig zijn |
6 |
| 379 |
ellef* emmen |
er naast pakken (*=elf) |
9 |
| 380 |
er bots op zijn |
het juist hebben |
6 |
| 381 |
er krot veure zitten |
krap zitten |
5 |
| 382 |
er neffest zitten |
onjuist, m.b.t. De waarheid |
5 |
| 383 |
est er gien belet? |
kom ik niet ongelegen? |
6 |
| 384 |
eten tegen den onger die komt |
eten eer men honger krijgt |
5 |
| 385 |
eur ekster woentj ueg |
gezegd van een vrouw met lange benen |
5 |
| 386 |
eure klabeitter (er?)tussen sloan |
in tussen komen |
8 |
| 387 |
galet geven |
snel lopen of rijden |
6 |
| 388 |
ge (?) kost et prochenen veir ueren |
gezegd wanneer ergens veel lawaai is |
6 |
| 389 |
ge zotj em ne seng geven |
hij ziet er sullig uit |
7 |
| 390 |
geis geven |
hard lopen of rijden |
6 |
| 391 |
gelant lijeven |
leven zonder zorgen |
5 |
| 392 |
gereen zijn |
het kind van de rekening zijn |
6 |
| 393 |
geschalutterd zijn |
toegetakeld |
6 |
| 394 |
geschiljerd goan |
verlopen zoals men wenst |
6 |
| 395 |
geschoren zitten |
opgescheept zitten met |
5 |
| 396 |
gespeidderd zijn |
overhoop liggen |
6 |
| 397 |
gestekt zijn |
beledigd zijn |
6 |
| 398 |
gezoewwen zijn |
zich gaar voelen vanwege hitte of uitspattingen |
6 |
| 399 |
gie strued in de wig leggen |
niet hinderen |
6 |
| 400 |
gie strued van d'ijerde effen |
niets uitrichten |
6 |
| 401 |
gie wezen d'r af een emmen |
er geen aandacht aan schenken |
7 |
| 402 |
gie'en? apprensje (doar?)va zijn |
schijn, kans |
7 |
| 403 |
gien broek o zij gat emmen |
er armoedig aan toe zijn |
7 |
| 404 |
gien bru'ed eten |
t een eetj gien bru'ed wordt gezegd van iets dat vroeg of laat nuttig kan worden gebruikt |
6 |
| 405 |
gien buizze o zei gat emmen |
geen karakter hebben |
7 |
| 406 |
gien meet uitdoen |
niet helpen (uitrdukking verwijst naar het spel waarbij een 'meet' wordt gevraagd telkens er gewonnen wordt |
6 |
| 407 |
gien rue radijs (ne mie'er) emmen |
geen cent meer bezitten, platzak zijn |
7 |
| 408 |
gien scheet wijerd zijn |
waardeloos zijn |
7 |
| 409 |
gien sjiek toewak wijerd zijn |
niets waard zijn - kan betrekking hebben op gezondheidstoestand, op bekwaamheid van een persoon, op de kwaliteit van een goed, e.a. |
7 |
| 410 |
gien stongs (ne mie'er?) emmen |
platzak zijn |
7 |
| 411 |
gien'n nogel veur o zijn gat te krawwen emmen |
er financieel slecht aan toe zijn |
7 |
| 412 |
gien? avans zijn |
het helpt niet |
7 |
| 413 |
gien? krieken mee 't eten emmen |
geen zaken mee hebben |
7 |
| 414 |
giene kaar emmen |
geen rooie duit bezitten |
7 |
| 415 |
giene seng (ne mie'er?) emmen |
platzak zijn |
7 |
| 416 |
go'd uit (mijne?) schietlap |
ga opzij, je belemmert mijn mikpunt (enkel imperatief?) |
5 |
| 417 |
goe verzien zijn |
gezegd van een dame met weelderige boezem |
6 |
| 418 |
goe verzijn zijn van ueren en pueten |
gezegd van een stevig iemand |
6 |
| 419 |
goe? g'agen zijn |
er welgedaan, wel doorvoed uitzien |
6 |
| 420 |
goe? geloan zijn |
een flink stuk in z'n kraag hebben, dronken zijn |
6 |
| 421 |
goe? gevlogen zijn |
het lot is hem gunstig geweest, er is hem daar nogal wat te beurt gevallen, vb. i.v.m. een erfenis |
6 |
| 422 |
goeie kuep es dulle kuep |
wie de prijs niet betaalt, komt vaak bedrogen uit |
7 |
| 423 |
goeste es kuep |
wie zin in iets heeft, koopt het ook - meestal als laatdunkende beoordeling van iets (iemands man of vrouw) dat van weinig smaak getuigt |
7 |
| 424 |
het (zich) opgestoken zijn mee een ander |
er vanonder zijn met een andere |
7 |
| 425 |
het (zich) opsteken |
teek et o op = maak dat je wegkomt (altijd imperatief?) |
6 |
| 426 |
het in (o?) lijezen gieten |
het uitdrinken |
6 |
| 427 |
het in (zijn) zjiep gieten |
het leeg drinken |
6 |
| 428 |
het o (zijn) knoezje* emmen |
hem te pakken hebben (*stompje) |
7 |
| 429 |
het o (zijn) knuist* emmen |
hem te pakken hebben (*stompje) |
7 |
| 430 |
het o (zijn) zjiep emmen |
eraan zijn voor de moeite |
7 |
| 431 |
het on (zijne) rekker emmen |
het kind van de rekening zijn |
7 |
| 432 |
het ueg in (zijn) steirre emmen |
het hoog in z'n bol hebben |
7 |
| 433 |
het ueg in (zijne) bol emmen |
verwaand, hovaardig zijn |
7 |
| 434 |
het? afstappen |
opstappen |
6 |
| 435 |
iet bei'ie'en sloan (ook: iet tu'ep sloan) |
gezegd m.b.t. iets wat in de gauwte en vrij primitief in elkaar werd getimmerd, maar ook mbt een maaltijd die vlug vlug werd klaargemaakt |
5 |
| 436 |
iets/iemand overschoeffelen |
een werk onzorgvuldig uitvoeren, knoeiwerk verrichten |
7 |
| 437 |
in 't bovenste schof liggen |
hoog aangeschreven staan |
5 |
| 438 |
in 't kienjerbedde liggen |
bevallen zijn |
5 |
| 439 |
in 't lank en in 't brie'ed uitleggen |
uitvoerig zijn |
5 |
| 440 |
in 't schof zitten |
de kas bestelen |
5 |
| 441 |
in (euren) arias zijn |
uitgelaten |
6 |
| 442 |
in (iemand zij) lijf hangen |
gezegd m.b.t. 1. een voorgevoel, 2. een ziekte |
7 |
| 443 |
in (iemand zijn) ropen gescheten emmen / schijten |
het bij iemand verkorven hebben, iemand voor het hoofd stoten |
7 |
| 444 |
in (mijn?) bielle bijten |
er enorm trek in hebben |
5 |
| 445 |
in (mijn?) maa zitten |
ik ken je nummer en ik hou je verder in het oog |
5 |
| 446 |
in (zij) weer zijn |
iets prettig vinden, zich heerlijk kunnen uitleven |
6 |
| 447 |
in (zij) zap stoan |
zweten |
5 |
| 448 |
in (zij?) weirk goan |
een vlot verloop krijgen |
5 |
| 449 |
in (zijn) kas sloan |
overdadig eten |
5 |
| 450 |
in (zijn?) vliegende voan luepen |
in zijn hemd lopen, zonder broek |
5 |
| 451 |
in de donkere mitjes zijn |
gezegd van een duister uitziende woning met weinig lichtinval en niet proper |
6 |
| 452 |
in de krot zitten |
in de schuld zitten |
5 |
| 453 |
in de pietatten zitten |
in moeilijkheden zitten |
5 |
| 454 |
in de prot zitten |
moeilijkheden, penarie |
5 |
| 455 |
in de vakanse nor 't school geweest emmen |
dom zijn |
6 |
| 456 |
in de vra mie'esterstroat woenen |
onder de plak liggen van zijn vrouw |
5 |
| 457 |
in de vramie'esterstroat woejnen |
gezegd van een pantoffelheld |
5 |
| 458 |
in duvels klaan zitten |
in duivels klauwen zitten, m.a.w. in de verkeerde, kwaadwillige handen gevallen zijn |
5 |
| 459 |
in e gat vallen |
plots op zichzelf aangewezen zijn |
5 |
| 460 |
in posiesje zijn |
zwanger zijn |
6 |
| 461 |
in zijne kop steken |
zich zorgen maken over iets |
5 |
| 462 |
in zuil zijn |
ingedut zijn |
6 |
| 463 |
karteisj geven |
lawaai maken, luidruchtig muziek spelen |
6 |
| 464 |
kas van (iet/iemand) moken |
hoog opgeven van iets of iemand |
7 |
| 465 |
keiremes zijn |
ruzie |
7 |
| 466 |
keizer zijn |
geslaagd zijn, gekomen waar men het wenst |
7 |
| 467 |
kiendj noch kroa emmen |
geen naaste familie hebben |
7 |
| 468 |
kij'es zijn |
dood zijn, zijn kaars is uit |
7 |
| 469 |
koalek pakken |
kwalijknemen |
5 |
| 470 |
koalek vallen |
flauwvallen |
5 |
| 471 |
koalek weirren |
kwalijk worden, misselijk worden |
5 |
| 472 |
korvee doen |
zwaar werk verrichten |
6 |
| 473 |
kot agen |
lawaai maken |
6 |
| 474 |
kot agen |
lawaai maken |
6 |
| 475 |
krot gekliedj go'en |
pover gekleed zijn |
5 |
| 476 |
kweste emmen |
van mening verschillen |
7 |
| 477 |
licht getokt zijn |
licht geraakt zijn |
6 |
| 478 |
lierken stoan |
zijn handen samen houden opdat iemand er zijn voet zou kunnen opzetten om zo over bv. een omheining te klauteren |
6 |
| 479 |
loa zwie'et es ga gerie'ed |
wie niet gewoon is te werken zweet al bij de geringste inspanning |
6 |
| 480 |
maleuren doen |
ongelukken begaan - gezegd wanneer men voor een wanhopige situatie staat, met de rug tegen de muur |
6 |
| 481 |
maneken leggen |
1. languit in de verse sneeuw gaan liggen om een afdruk van zijn lichaam te krijgen 2. ook veralgemeend tot een synoniem van vallen |
6 |
| 482 |
maneken min moaken |
iemand doden |
6 |
| 483 |
mazzelkes moken plasselkes |
schaapjeswolken zouden de voorbode zijn van regen |
6 |
| 484 |
mee 'n eirt in zij gat lu'epen |
iemand die uit angst met dichtgeknepen billen loopt |
5 |
| 485 |
mee 'n fassade lopen |
gezegd van iemand die zuur kijkt |
5 |
| 486 |
mee 't zelde sop overgoten zijn |
gelijk geaard zijn |
6 |
| 487 |
mee (o?) kroom* omhueg liggen |
vallen (*onderlijf van een vrouw) |
5 |
| 488 |
mee (zij) geldj muesen |
zijn geld verkwisten |
5 |
| 489 |
mee de poepers zitten |
bang zijn |
5 |
| 490 |
mee de wiette pijerekes kommen oalen |
komen ophalen om gecolloqueerd te worden |
5 |
| 491 |
mee den diedder op mij lijf lu'epen |
met de bibber op mijn lijf lopen |
5 |
| 492 |
mee e vuil kot op zitten |
een slechte stoelgang hebben |
5 |
| 493 |
mee een rotterink* (van binnen?) zitten |
gezegd na het laten van een kwalijk ruikende wind (*=moerasachtig gebied) |
5 |
| 494 |
mee een slokkertong klappen |
slissen |
5 |
| 495 |
mee iet in zijn'n neus zitten |
met iets op de maag liggen |
7 |
| 496 |
mee koekken zitten |
rijk zijn |
5 |
| 497 |
mee nen driepneus stoan |
beteuterd kijken |
5 |
| 498 |
mee pet zitten |
schrik hebben |
5 |
| 499 |
mee poef stoan |
pof, krediet, schuld |
5 |
| 500 |
mee poep en loa buitenvliegen |
eruit gegooid worden met hebben en houden |
5 |
| 501 |
mee puirre zitten |
angst |
5 |
| 502 |
mee zijne stij'ert in zij gat go luepen |
afdruipen |
5 |
| 503 |
met (iemand) allie'eren |
in verstandhouding leven, goed overeen komen |
7 |
| 504 |
met (iemand) sjokkeleuren |
lett. jongleren met objecten, fig. met kinderen toeren uithalen |
7 |
| 505 |
mieddel schaffen mee (iet) |
aan een bepaalde situatie verhelpen |
8 |
| 506 |
moeskes moken |
p.56 zich meer dan het noodzakelijke permitteren |
6 |
| 507 |
molentjes draaien |
niet goed wijs zijn |
6 |
| 508 |
moter* zijn |
gezegd van iemand die reutelend hoest (*letterlijk beurs, overrijp, zacht van binnen - gezegd van vruchten) |
6 |
| 509 |
muirg* zijn |
persoon die angstwekkend hoest en fluimt (al enigszins in staat van ontbinding zijn) (*letterlijk murw, zacht, week) |
6 |
| 510 |
n einnen geschoten emmen |
een stommiteit uitgehaald hebben |
7 |
| 511 |
n keizze riskeren |
iets wagen |
6 |
| 512 |
n'n bees gegeven emmen |
ruw ten val gekomen zijn |
7 |
| 513 |
na agen |
nipt zijn, het zal er op aan komen |
5 |
| 514 |
ne (gielen?) trok zijn |
relatief grote afstand |
7 |
| 515 |
ne (goeie?) gank oan doen |
naarstig, tegen een behoorlijk tempo voort - maken of gaan, flink verder doen |
6 |
| 516 |
ne (gruet'n) alom moaken |
een grote omweg maken |
6 |
| 517 |
ne (vrie'e?) klap achter (zei?) gat emmen |
er wordt nogal geroddeld achter zijn rug |
7 |
| 518 |
ne (vrie'e?) pataat geven |
een flinke klap geven |
6 |
| 519 |
ne (vrie'e?) reinest zijn |
een zedelijk losbandige situatie |
7 |
| 520 |
ne (vrie'en?) bleister oan emmen |
er opzichtig bij lopen |
7 |
| 521 |
ne ferremen ank hebben |
een stevige boezem |
9 |
| 522 |
ne gank goan |
? |
6 |
| 523 |
ne garla goan |
ne gank goan', maar dan enkel m.b.t. een gevaarlijke situatie |
6 |
| 524 |
ne kei 't vel afdoen |
geld trachten los te maken waar er geen te vinden is |
6 |
| 525 |
ne keirremes es een gie'eselink wijerd |
de kermis voorbij mag men wel wat naweeën hebben |
7 |
| 526 |
ne kleitter aftrekken |
een grove vloek uiten |
6 |
| 527 |
ne klop afgeven |
een gewaagde uitspraak doen |
6 |
| 528 |
ne klop doen |
en voordelige koop afsluiten |
6 |
| 529 |
ne klopen geven |
een val doen |
6 |
| 530 |
ne kluit in twie'e bijten |
gezegd van een gierigaard |
6 |
| 531 |
ne komaf on (iet) moken |
een punt achter iets zetten |
8 |
| 532 |
ne krawat zijn |
kerel, beetje ondeugend |
7 |
| 533 |
ne krokene wogen lupt langst |
wie iets mankeert kan nog lang meegaan |
5 |
| 534 |
ne lach achter 't gat emmen |
het mikpunt zijn van spot |
7 |
| 535 |
ne leper van (iet) binnen emmen |
een slechte ervaring met iets hebben |
9 |
| 536 |
ne miejer onie'en angen va mogerte |
ze houdt niet meer samen, zo mager is ze |
5 |
| 537 |
ne noemmero zijn |
dad es ne noemmero = dat is een kerel |
7 |
| 538 |
ne opschietend'n zijn |
een opvliegend iemand |
7 |
| 539 |
ne plak in (zijn?) and krijgen |
een ernstig verlies lijden |
6 |
| 540 |
ne post pakken |
1. weggejaagd worden, 2. hard nemen |
6 |
| 541 |
ne puit in (zijn?) kijel emmen |
hees zijn |
7 |
| 542 |
ne puit ingeslikt emmen |
hees zijn |
7 |
| 543 |
ne rammel acher (zij?) gat emmen |
het voorwerp zijn van kletspraat |
7 |
| 544 |
ne scheir doen |
een gelegenheidslief aan de haak slaan |
6 |
| 545 |
ne schuenen zijn |
ironisch bedoeld: iemand heeft niet gedaan... |
7 |
| 546 |
ne slag op (zijne?) keutel g'ad emmen |
?een slag op zijn hoofd |
7 |
| 547 |
ne slechten delper zijn |
gezegd van bv. café met bedenkelijke reputatie |
7 |
| 548 |
ne sloek van (iet) binnen emmen |
een slechte ervaring met iets hebben |
9 |
| 549 |
ne smak geven |
harde val |
6 |
| 550 |
ne vijer oan emmen |
een veer aan hebben, m.a.w. dronken zijn |
7 |
| 551 |
ne vrie'e krak gat emmen |
een fameuze inzinking gehad hebben |
9 |
| 552 |
ne vrie'en anbras zijn |
drukte, een heel gedoe; nemand met een bedenkelijke reputatie |
7 |
| 553 |
ne vueze kop emmen |
een ochtendlijke kater |
9 |
| 554 |
ne vuilen emmen |
een druiper hebben, gonorroe |
9 |
| 555 |
nen aan toep schijeren |
oud worden |
6 |
| 556 |
nen allemenak veur de rest van (o?) dogen zijn |
gezegd van de naweeën die men bij weersververandering blijft ondervinden van bv. een beenbreuk |
7 |
| 557 |
nen asseflodder zijn |
een kleine man zijn |
7 |
| 558 |
nen beschomde schoewer een ee niet |
wees niet te bescheiden bij het bedelen |
5 |
| 559 |
nen boenk geven |
bonk/stoot/slag |
6 |
| 560 |
nen botter doen/geven |
een tuimel doen |
6 |
| 561 |
nen dorameulen zijn |
gezegd over iemand die nooit stilzit |
7 |
| 562 |
nen endj gezetj zijn |
een eind opgeschoten zijn |
7 |
| 563 |
nen ezel versletj ieest o zijn pueten |
gezegd van iemand die moeilijkheden krijgt om te stappen |
5 |
| 564 |
nen ie'eten bolie zijn |
gezegd van een man met een 'warme natuur' |
7 |
| 565 |
nen oas zijn |
haas, held, spottend |
7 |
| 566 |
nen toer zijn |
een ernstig voorstel |
7 |
| 567 |
nen trok geven/krijgen |
trap, schop |
6 |
| 568 |
nen uil opoalen |
een kreet slaken |
6 |
| 569 |
nie in 't vier liggen |
niet dringend zijn |
5 |
| 570 |
nie ongeprezen slope goan |
gezegd van iemand die zichzelf de lof toezwaait |
5 |
| 571 |
nie uit de voeten kunnen |
zich ziek voelen |
6 |
| 572 |
nie veel va zeg zijn |
niet erg spraakzaam zijn |
6 |
| 573 |
nie? in (zijn'n?) eet zijn |
geen eetlust hebben |
6 |
| 574 |
nn toer te veel op de meulen gezeten emmen |
er is iets mis in zijn bovenkamer |
7 |
| 575 |
nog? giene kremp (der?)op kommen |
er is nog ruim voldoende, er is nog geen tekort |
6 |
| 576 |
noga? seirtefietuten oan emmen |
nogal wat formaliteiten vergen |
7 |
| 577 |
nor binnen koelven |
gulzig drinken |
5 |
| 578 |
nor Breskes achter flokoot/flokoten zijn |
gezegd van iemand die ziek is - van iemand die verdwenen is zonder een spoor na te laten (enkelvoud=ziek, meervoud=verdwenen?) |
6 |
| 579 |
nor keirk noch kluis goan |
ongelovig zijn |
5 |
| 580 |
nor pruispurlut* zijn |
verdwenen zijn zonder een spoor na te laten (*onbestaande plaats) |
6 |
| 581 |
nor uestrawie'elen* zijn |
verdwijnen zonder spoor na de laten (*vermoedelijk van Austruweel, een gemeente die in 1929 bij Antwerpen werd gevoegd) |
6 |
| 582 |
nor zijn'n tram goon |
naar bed gaan |
5 |
| 583 |
o kant zetten |
verkwisten |
5 |
| 584 |
oagestoken zijn |
aangestoken, enkel m.b.t. een nieuwbouw (de funderingen werden reeds gegraven) |
6 |
| 585 |
oagestueten zijn |
uitgedost, zonderling/vreemd aangekleed |
6 |
| 586 |
oagetroddeld zijn |
ronduit slordig gekleed |
6 |
| 587 |
on 't beirt zitten |
aan tafel zitten |
5 |
| 588 |
on 't enjen va zij kuereken zijn |
stervend zijn |
6 |
| 589 |
on 't zelde zjie'el trekken |
eensgezind zijn |
5 |
| 590 |
on de zwadder zijn |
aan de zwier zijn |
6 |
| 591 |
on den die'el liggen |
erven |
5 |
| 592 |
onder de mond zijn |
mondgemeen zijn, onderwerp van gesprek zijn |
6 |
| 593 |
onder gien oenjer gebroedj zijn |
niet van gisteren zijn |
6 |
| 594 |
onderd emmen |
gezegd wanneer iemand een stommiteit uitkraamt op een ongelegen ogenblik, men bedoelt dat iemand beter zijn mond houdt |
7 |
| 595 |
onger es de beste saus |
wie honger heeft, apprecieert het eten dat hij krijgt |
7 |
| 596 |
onie'en angen van de leugens |
er op los liegen |
5 |
| 597 |
ons Ie'er ne vlassen board oandoen |
schijnheilig zijn |
6 |
| 598 |
ons ie'er o zijnen board trekken |
het lot uitdagen |
8 |
| 599 |
op 't schiep va zeve joar zietten |
in een kwalijke positie verzeild zijn |
5 |
| 600 |
op (iemand zijn'n) neik zietten |
bezwarende dingen over iemand vertellen, achterklappen |
7 |
| 601 |
op (iet) stummelen |
aarzelen alvorens met iets in te stemmen of iets af te wijzen |
7 |
| 602 |
op (zij?) pij'erd zitten |
zich boos maken |
5 |
| 603 |
op (zij?) plat vallen |
zich verbaal uit de slag trekken |
5 |
| 604 |
op (zij?) plie'et stoan |
op zijn rechten staan, voor zijn rechten opkomen |
5 |
| 605 |
op (zijn) sjiek bijten |
zich moeten inspannen om iets te doen of te laten |
5 |
| 606 |
op (zijn) verdommenus krijgen |
verliezen in een wedstrijd en er letterlijk of figuurlijk van langs krijgen |
5 |
| 607 |
op (zijn) zomerzei liggen |
gezegd van een mens die er doelloos bijligt |
5 |
| 608 |
op (zijn?) voejerink gebeten emmen |
op de binnenkant van zijn kaak gebeten hebben |
6 |
| 609 |
op (zijne?) ketel gevallen zijn |
?op zijn hoofd gevallen |
6 |
| 610 |
op (zijne?) revenu* lijeven |
rentenieren (*inkomen uit kapitaal en eigendommen) |
5 |
| 611 |
op (zijnen) buissem zijn |
op zijn paasbest zijn |
6 |
| 612 |
op de feizel zeggen |
fluisterend zeggen (vaak pejoratieve betekenis) |
5 |
| 613 |
op de krijg uit zijn |
graag krijgen, ontvangen |
6 |
| 614 |
op de letter klappen |
algemeen Nederlands hebben |
5 |
| 615 |
op de poef kuepen |
pof, krediet, schuld |
5 |
| 616 |
op de stinker zitten |
het verkorven hebben |
5 |
| 617 |
op de vette meutten zitten |
(kindertaal) op iemands rug zitten |
5 |
| 618 |
op de vette meutten* zitten |
kindertaal: op de rug gedragen worden (*kalf) |
5 |
| 619 |
op de'n tie'en zitten |
in ongenade vallen |
5 |
| 620 |
op den bee geroken |
als schooier op de bedevaartweg gaan zitten |
5 |
| 621 |
op den bee zitten |
bedelen langs de bedevaartsweg |
5 |
| 622 |
op den dompel zijn |
op de sukkel zijn |
6 |
| 623 |
op den dop stoan |
stempelen |
5 |
| 624 |
op den eirremen zitten |
aan de grond zitten |
5 |
| 625 |
op den eirten zitten |
goed in de slappe was zitten, in goede doen zijn |
5 |
| 626 |
op den em uit zijn |
hebzuchtig zijn |
6 |
| 627 |
op den wiljen boef kommen |
onverwacht |
5 |
| 628 |
op e kuukelken ston |
in een troepje staan |
5 |
| 629 |
op een ander goan |
vreemd gaan |
5 |
| 630 |
op een doen komen |
puntje bij paaltje komen |
5 |
| 631 |
op marode goan (of zijn) |
ergens rondhangen (uitdrukking die nogal eens de ware reden van een afwezigheid moet verdoezelen) |
6 |
| 632 |
op ne wie'er zitten |
een probleem hebben dat alles blokkeert |
5 |
| 633 |
op snok zijn |
op stap zijn |
6 |
| 634 |
op zijn kienne kloppen |
er naast pakken, zonder eten blijven zitten |
5 |
| 635 |
op zijn lappen goan |
op de boemel gaan |
5 |
| 636 |
op zijn tieppen luepen |
op zijn tenen lopen |
5 |
| 637 |
op zijne vaveur zetten |
voorafgaandelijk werk doen waardoor de hoofdtaak wordt verricht |
5 |
| 638 |
opgeschept zijn |
wanneer alle feestgasten vertrokken zijn, of wanneer een bedrijf moest sluiten, zegt men: 't es ier opgeschept |
6 |
| 639 |
opgoan veur zoad |
gebruikt voor personen die niet van de huwelijksmarkt raken |
5 |
| 640 |
opposiet zijn |
tegendraads zijn |
6 |
| 641 |
opzei kijken |
belangstelling tonen voor het andere geslacht, vaak gezegd over tieners |
5 |
| 642 |
opzicht in (iet) emmen |
verveeld, beschaamd zijn in iets |
9 |
| 643 |
over (zijn?) oot goan |
over de schreef gaan, te ver gaan |
5 |
| 644 |
over d'alfdeur* getraad zijn |
ongehuwd samenleven (*=halfdeur, onderdeur) |
6 |
| 645 |
over* geven/kruigen |
slaag geven/krijgen (*haver) |
6 |
| 646 |
overroepen zijn |
gezegd van iets/iemand met overdreven reputatie |
6 |
| 647 |
paretten moken |
dik doen, veel vertoning maken |
6 |
| 648 |
pas geven |
overeenkomen met |
6 |
| 649 |
peirreplu hangen/zijn/stoon |
niet meer in behoorlijke toestand zijn |
5 |
| 650 |
pet hebben |
schrik hebben |
9 |
| 651 |
pielong geven |
rijden tegen hoge snelheid |
6 |
| 652 |
pietrol geven |
zich haasten |
6 |
| 653 |
poef emmen |
pof, krediet, schuld |
9 |
| 654 |
poetjen lappen |
doen struikelen |
6 |
| 655 |
poetjes piessen mee iemand zij geldj |
iemands geld opmaken |
8 |
| 656 |
poverken* zitj op zijn'n neus |
gezegd van iemand wiens neus rood ziet van de kou (*roodborstje) |
5 |
| 657 |
proberen es 't naadste* |
wie niet waagt, niet wint (*nauwste) |
7 |
| 658 |
ropen doen 't gat gopen |
rapen veroorzaken winderigheid |
6 |
| 659 |
roten moken |
becommentariëren, meestal met negatieve bijklank |
6 |
| 660 |
schie'ef zitten |
onenig |
5 |
| 661 |
schietj o |
maak dat je wegkomt, haast je (niet onvriendelijk bedoeld) |
6 |
| 662 |
schuen klappen |
Algemeen Nederlands praten |
5 |
| 663 |
schuen marsjandies emmen |
gezegd van een mooigevormde vrouw |
9 |
| 664 |
schuen rond drogen |
gezegd van een zwangere vrouw |
5 |
| 665 |
sloot vallen |
in pannen vallen, er niet meer in slagen verder te handelen of te rijden |
5 |
| 666 |
sloot zitten |
geblokkeerd zitten, zich in een toestand bevinden waarin een nieuwe start onmogelijk is |
5 |
| 667 |
slopen tegen de vook die komt |
slapen gaan eer men vaak krijgt |
5 |
| 668 |
smale strontjes schijten |
het krap hebben, financieel beperkt zitten |
6 |
| 669 |
snoer geven (ook: snoeren) |
hard rijden |
6 |
| 670 |
snot en slinger schrie'en |
hard huilen, snot en kwijl huilen |
6 |
| 671 |
spagers zijn agers |
ook als ze overgeven, houden ze de voedingsbestanddelen binnen en groeien ze verder |
6 |
| 672 |
spruiten doen 't gat fluiten |
spruiten veroorzaken winderigheid |
6 |
| 673 |
steeg van afgank* zijn |
hardlijvig, fig. niet gemakkelijk afdokken, gierig, niet goedgeefs zijn (*=stoelgang) |
6 |
| 674 |
steirre zijn |
stomdronken, starnakelzijn |
6 |
| 675 |
stiekken va minsjen kosten |
schromelijk duur zijn |
6 |
| 676 |
stiekken van (iet) moken |
opscheppen over iets |
8 |
| 677 |
stijf van 't ongedierte zitten |
luizen of vlooien, insecten als het over planten gaat |
5 |
| 678 |
stommen ambacht spelen |
er zit een haar in de boter (verwijs naar een kinderspel, stommetje spelen) |
6 |
| 679 |
stront o (zijn) kont emmen |
het hoog in zijn bol hebben |
7 |
| 680 |
stuur van opzicht zijn |
een streng, onvriendelijk uitzicht hebben |
6 |
| 681 |
t biestjen emmen |
jicht hebben |
9 |
| 682 |
t duemaneken passeert (mij?) |
gezegd wanneer 'n koude rilling over je rug loopt |
6 |
| 683 |
t duurt er ammel nie lank mee |
t is er vlug mee gedaan: gezegd wanneer iemand sterft na een kortstondige ziekte |
5 |
| 684 |
t en zal op giene kaa stie'en vallen |
men zal dat niet blauwblauw laten, men zal er niet overheen stappen |
5 |
| 685 |
t enjen oasem zijn |
buiten adem zijn |
6 |
| 686 |
t enjen zijn |
op zijn einde zijn, uitgeput zijn |
6 |
| 687 |
t es 't jonk van den aan |
nogal ruwe uitdrukking om aan te duiden dat iemand op zijn vader lijkt |
7 |
| 688 |
t es (dor?) lepsaus |
er zit een haar in de boter, meestal m.b.t. een echtpaar |
7 |
| 689 |
t es (just?) ne lo'azerus |
iemand die vol puisten of zweren zit |
7 |
| 690 |
t es (mor?) een trotjen |
een kleinere afstand |
7 |
| 691 |
t es (mor?) fla mieziek |
t is niet veel zaaks |
7 |
| 692 |
t es (mor?) n evuizzel |
ongewoon kleine man |
7 |
| 693 |
t es (nog atijt?) va miennekeleikmei |
poesje-lik-me, gezegd wanneer een paar nog in de wittebroodsweken is |
6 |
| 694 |
t es (onne) zjaar nie |
t is jouw klasse niet |
9 |
| 695 |
t es (pesies?) e kolken vier* |
gezegd van een kind dat koorts heeft (*kool vuur) |
7 |
| 696 |
t es (zeker?) gonnjerkesdag |
uitdrukking gebruikt wanneer kennissen elkaar toevallig op een overwachte plaats ontmoeten |
7 |
| 697 |
t es (zeker?) in antepries* |
tot iemand die zeer naarstig werkt (*aanneming) |
6 |
| 698 |
t es (zij) vader uitgesneen |
hij lijkt sterk op zijn vader |
9 |
| 699 |
t es d'en alloewe van de bie'est |
t is 't allooi (specfiek kenmerk) van 't beest, enkel gebruikt m.b.t. Mensen: hij of zij handelt zo omdat het in zijn/haar natuur ligt |
7 |
| 700 |
t es diek in de zjakos |
t is dik in orde |
6 |
| 701 |
t es dor (noga?) ne pot eten |
t is me daar nogal een zootje |
7 |
| 702 |
t es een tekela |
dat is er mij eentje |
7 |
| 703 |
t es in de zak |
t is gelukt |
6 |
| 704 |
t es lagijer |
kabaal |
7 |
| 705 |
t es mee den tel |
schaars, weinig talrijk |
6 |
| 706 |
t es mijne meugt |
wat men lust |
9 |
| 707 |
t es nen echten duvel |
gezegd van een harde werker, een duivel-doet-al |
7 |
| 708 |
t es nen vrie'en einnekesnest |
het is nogal een zootje |
7 |
| 709 |
t es nie aal nie mie'er |
je bent er bijna |
6 |
| 710 |
t es piekapiek |
ruzie |
7 |
| 711 |
t es pressee |
gezegd als men hoognodig moet |
6 |
| 712 |
t es ueg woater |
ik moet plassen |
7 |
| 713 |
t es va lange meirten |
t is van lange duur |
6 |
| 714 |
t es va leikt mijn lep |
gezegd van iets dan zeer lekker is |
6 |
| 715 |
t es van (mijn?) botten |
? |
6 |
| 716 |
t es van den ont zijn botten |
? |
6 |
| 717 |
t es van wielje |
gezegd wanneer een welstellend iemand stommiteiten doet |
6 |
| 718 |
t es wie'ek woater |
t is riskant, de kans op slagen is gering |
7 |
| 719 |
t gat schuen emmen |
de kans zien, vrij spel hebben |
5 |
| 720 |
t geis alonder bekijken |
begraven zijn |
6 |
| 721 |
t go katten spagen |
gezegd wanneer zware regenwolken opdoemen |
6 |
| 722 |
t karotjen vast emmen |
een gemakkelijk werk vast te pakken hebben |
7 |
| 723 |
t kot van aal es … |
het ergste is ... |
6 |
| 724 |
t lijeven doen |
in het leven zijn, m.a.w. prostituée zijn |
6 |
| 725 |
t lotdj osjvort uit |
het klokkengelui om 14 uur op de dag van de uitvaartmis voor een gelovig |
5 |
| 726 |
t moe ieverst schie'en |
aan alles is een grens |
5 |
| 727 |
t most stront reigenen mee okskes o'en |
gezegd wanneer men iemand het welslagen van een organisatie niet gunt |
7 |
| 728 |
t nijpt mei? Ier |
ik heb hier pijn |
6 |
| 729 |
t on (zijn) spielle emmen |
de klos zijn |
7 |
| 730 |
t plat es 't er af |
gezegd van een kind dat de eerste maanden door is |
7 |
| 731 |
t poetjen emmen |
aan jicht lijden |
9 |
| 732 |
t schie'en es eirt mor 't moe gebeuren |
? |
6 |
| 733 |
t schijt ervan krijgen |
iets of iemand kotsbeu worden of zijn |
6 |
| 734 |
t schof treikken |
gaan plassen (lett. de schuif (bij watermolen) ophalen) |
6 |
| 735 |
t stantjen mee (iemand) agen |
iemand voor de gek houden |
8 |
| 736 |
t vier uitschijten |
een toestand of het resultaat ervan dat beneden alle peil is "schijtj 't vier uit", door zijn voorkomen een mal figuur slaan |
6 |
| 737 |
t voeltj toch een enjeken van een snoar |
gezegd m.b.t. minder goed eten dat toch een eindje van de darm vult |
6 |
| 738 |
t was (mor?) e kleintjes |
kleinigheid, meestal gezegd bij bedanking voor bewezen diensten |
7 |
| 739 |
t was ne gielen tap |
om de lengte van de afstand te benadrukken |
7 |
| 740 |
t was rut over de vinger |
bij een wind, veest die met weinig geluid gepaard gaat |
6 |
| 741 |
t was spie'et |
gezegd bij diarree |
6 |
| 742 |
t za (a?) kontje voaren |
dat zal je vreemd voorkomen |
8 |
| 743 |
t za gon een spie'et doen |
t zal gaan regenen |
6 |
| 744 |
t za schijten |
t zal geen stand houden |
5 |
| 745 |
t zjie'el oan emmen |
eraan zijn voor de moeite, te grazen genomen worden |
7 |
| 746 |
t zo 'n een ont verlie'en* |
gezeg wanneer men iets kotsbeu is (*vervelen, verdrieten, tegensteken) |
6 |
| 747 |
t zoot op (zijn) pietatten nie verdienen |
weinig verdienen |
6 |
| 748 |
t zoot op zijn pietatten nie verdienen |
een hongerloon ontvangen |
6 |
| 749 |
t zot in (zijne) kop krijgen |
een bevlieging krijgen |
6 |
| 750 |
talieren over (iet) moken |
over iets meer drukte maken dan nodig |
8 |
| 751 |
te binnen schieten |
zich herinneren |
5 |
| 752 |
tegen den oek van een ronne tofel geluepen emmen |
zwanger zijn |
6 |
| 753 |
trok emmen |
1. beet (bij het vissen), 2. succes |
9 |
| 754 |
trok op (iet) emmen |
zit op iets hebben |
9 |
| 755 |
tuep (op een hoop) schijten |
instorten van gebouw of andere constructie, idem m.b.t. een mens als gevolg van lichamelijke of mentale uitputting |
5 |
| 756 |
twie'e stie'enen kunnen doe vechten |
er in slagen twee onverschillige partijen tegen elkaar in het harnas te jagen |
7 |
| 757 |
tzwij'es deur (mij) lijf goon |
het greep mij erg aan |
5 |
| 758 |
ueverdei moe pijn lein |
wie hovaardig is - m.b.t kleren - moet de pijn er bij nemen |
7 |
| 759 |
uit (mijne?) spie'etlap goon |
ga uit mijn gezichtsveld (altijd imperatief?) |
5 |
| 760 |
uit (zijn) kas sloan |
er iets uitflappen |
5 |
| 761 |
uit de koan zijn |
de moeiljke tijd achter de rug hebben |
6 |
| 762 |
uit de leit zijn |
de weg kwijt zijn |
6 |
| 763 |
uit e paksken sjoedek* komen |
een minderwaardig iets (*een vroegere waspoedersoort, verkocht in kartonnen verpakking waarin tevens kleine premie-objecten zaten die later menige kast of schoorsteenmantel sierden) |
5 |
| 764 |
uitstel es kwijtschel |
van uitstel komt afstel |
7 |
| 765 |
va (zij) rotjen zijn |
van zijn stuk zijn |
6 |
| 766 |
va (zijn'n) tammazjoer moken |
van zijn oren maken |
5 |
| 767 |
va (zijn'n) tek moken |
van zijn oren maken |
5 |
| 768 |
va (zijn'n) tetter moken |
van zijn oren maken |
5 |
| 769 |
va (zijn?) pluimen laten |
zijn reputatie zien afbrokkelen |
5 |
| 770 |
va (zijne) sies vallen/dro'en |
bewusteloos vallen |
5 |
| 771 |
va giennen tel zijn |
geen aanzien genieten |
6 |
| 772 |
va kolijere beisten |
barsten van kwaadheid, erg kwaad zijn |
5 |
| 773 |
va korvee zijn |
ingeschakeld zijn |
6 |
| 774 |
va kroomke goeie kuep zijn |
goedkope rommel zijn |
6 |
| 775 |
va pas zijn |
behoorlijk in de verhouding zijn |
6 |
| 776 |
va wielje klogen |
iemand die ten onrechte aan zelfbeklag doet |
5 |
| 777 |
va zijn stekken droan |
bewusteloos vallen |
5 |
| 778 |
va zin zijn |
zinnens zijn |
6 |
| 779 |
van 't duesken (d'r)oan doen |
zich schminken |
5 |
| 780 |
van (iet) geboedj zijn |
iets laat je niet los |
8 |
| 781 |
van (iet) weerkommen |
een slechte ervaring hebben |
7 |
| 782 |
van (zij) gat geven |
doorkletsen |
5 |
| 783 |
van achter (iemands) goaren blijven |
iemand met rust laten |
7 |
| 784 |
van d'n ememsen daa lijeven |
in: niemand lijeft van d'n emensen daa (van … |
5 |
| 785 |
van d'n oas gepoept zijn |
zeer haastig zijn |
6 |
| 786 |
van d'n ont zij gat zijn |
t is van de knoppen, van generlei waarde |
6 |
| 787 |
van d'n ont zijn voet'n zijn |
t is van de knoppen, van generlei waarde |
6 |
| 788 |
van de keirk wig kijken |
het werk niet willen zien, niet de aandacht willen besteden die iemand verdient of nodig heeft |
5 |
| 789 |
van de lij'evene keirk zijn |
levenslustig zijn |
6 |
| 790 |
van de lijevende keirk zijn |
ook de plezante kanten van 't leven meepakken |
6 |
| 791 |
van de mo'arre bereen zijn |
een nachtmerrie gehad hebben |
6 |
| 792 |
van de moare bereen zijn |
een nachtmerrie hebben |
6 |
| 793 |
van de preekstoel gevallen zijn |
in de kerk heeft hun hewelijksaankondiging plaatsgehad |
6 |
| 794 |
van de zijnen vallen |
bezwijmen |
5 |
| 795 |
van den alf geliedj zijn |
misleid zijn |
6 |
| 796 |
van den bok zen klu'eten eten |
t loopt mis, verkeerd |
5 |
| 797 |
van den eiremen gekliedj zijn |
pover gekleed zijn |
6 |
| 798 |
van den eirremen begroven |
gezegd wanneer men liefst niet te veel geld aan de begrafenis wou besteden |
5 |
| 799 |
van den eirremen geklidj zijn |
sjofel gekleed zijn |
6 |
| 800 |
van den ont zijn klueten zijn |
t is van de knoppen, van generlei waarde |
6 |
| 801 |
van dezelde struik zijn |
tak, m.b.t. de familie |
6 |
| 802 |
van dikte trekken |
er in slagen zijn plan te trekken |
5 |
| 803 |
van goeie komaf zijn |
uit een welvarende familie stammen |
6 |
| 804 |
van nen aa struik zijn |
stammen uit een langlevende familie |
6 |
| 805 |
van nie ueg vallen |
gezegd van iets dat niet duur is |
5 |
| 806 |
van op een ander zijn |
van elders, en dan niet zelden m.b.t. een exotisch land |
6 |
| 807 |
van optrok zijn |
succes hebben |
6 |
| 808 |
van optrok zijn |
succes hebben ('trok hebben') |
6 |
| 809 |
van over komen |
1.gezegd van duiven die hun hok voorbijvlogen en vervolgens vanuit tegenovergestelde richting opdoken 2. ook mbt iemand die laat thuis komt |
5 |
| 810 |
van tel zijn |
aanzien genieten |
6 |
| 811 |
vanachter (iemands) gat blijven |
iemand niet meer lastig vallen |
7 |
| 812 |
veel wezen mee (o?) klei gezicht emmen |
het goed bekeken hebben |
7 |
| 813 |
verbrosseld zijn |
het resultaat van 'brosselen' (fouten maken) |
6 |
| 814 |
veur 't lijeven zjn |
een hitsige natuur hebben |
6 |
| 815 |
veur (mijnen?) bedank zijn |
stank voor dank |
6 |
| 816 |
veur de pienne kommen |
te voorschijn komen |
5 |
| 817 |
vol zitten |
zwanger zijn (mens en dier) |
5 |
| 818 |
vremd uegen dwingen |
gezegd van kinderen die vlugger aan vreemden gehoorzamen dan aan de eigen ouders |
5 |
| 819 |
vuil vallen |
zich winst zien ontgaan |
5 |
| 820 |
wel bestidj zijn |
wel verdiend, gezegd wanneer 'boontje om zijn loontje komt' (wanneer iets slecht afloopt) |
6 |
| 821 |
woater in (zijne) keljer emmen |
zijn broekspijpen zijn te kort |
7 |
| 822 |
ze (noga?) kruipen emmen |
veel geld hebben |
7 |
| 823 |
ze nijpen |
bang zijn |
6 |
| 824 |
ze zijn e schiep on 't loan |
er is regen op komst |
7 |
| 825 |
ze zijn e schiep on't lossen |
de regen valt |
7 |
| 826 |
zien doe gedinken |
iets zien doet herinneren aan het bestaan ervan, prikkelt het verlangen ernaar |
5 |
| 827 |
ziennen emmen |
opgetogen zijn over iets |
9 |
| 828 |
ziennen op (iet) emmen |
goesting hebben naar iets |
9 |
| 829 |
zijn loeten emmen |
humeurig zijn |
9 |
| 830 |
zijn logen emmen |
zijn kuren hebben (onaangename bui) |
9 |
| 831 |
zijn schelf* schijtj in |
gezegd bij luidruchtige oprisping (*hooi of strozolder boven de stal of schuur) |
5 |
| 832 |
zijne rekker es af |
zijn bobijn is op |
6 |
| 833 |
zijne slabboarus* ieveranst tussen sloan |
zich ongevraagd in een gesprek moeien (*slabber, tong) |
5 |
| 834 |
zijne stront zitj tegen zijn eirt |
hij is kort aangebonden |
5 |
| 835 |
zijne zjie'ever got de kuist af |
kletspraat |
6 |
| 836 |
zijne zjubelee on (iet) agen |
er lang over doen |
10 |
| 837 |
zjuezeken kijft |
gezegd tot kinderen wanneer het dondert |
5 |
| 838 |
zjuezeken schudj zijn beddeken uit en lotj de pluimekes vliegen |
gezegd tot kinderen wanneer het sneeuwt |
8 |
| 839 |
zot van iemand zitten |
verliefd zijn op iemand |
8 |